Strona głównaCiekawostkiSzczebrzeszyn – tu nie tylko chrząszcz brzmi w trzcinie

Szczebrzeszyn – tu nie tylko chrząszcz brzmi w trzcinie

Szczebrzeszyn to miasto w województwie lubelskim. Swoją sławę zawdzięcza zdaniu z wiersza Jana Brzechwy: W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie. Dziś ten mały owad doczekał się w mieście swoich pomników, które przyciągają turystów. Jesteście ciekawi co jeszcze ciekawego czeka na Was w Szczebrzeszynie? Przekonajcie się sami.

Miasto wielu kultur i religii

Cerkiew w Szczebrzeszynie fot. Shutterstock

Szczebrzeszyn to miasto, którego dzieje sięgają roku 1352. Wtedy właśnie Kazimierz Wielki nadał mu prawa miejskie. Wcześniej istniał tu gród obronny na trakcie kijowskim. Znajdziemy tu wiele różnorodnych budowli takich jak: cerkiew, synagoga, barokowy kościół. W mieście mieszkali katolicy, kalwini, żydzi, arianie. Świadczy to o wielokulturowości Szczebrzeszyna i ścieraniu się tu wielu religii.

Tu znajduje się jedna z najstarszych cerkwi w Polsce. Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy powstała w XVI wieku. Wcześniej mieścił się tu kościół katolicki św. Mikołaja, który został zbudowany około roku 1394 przez Dymitra z Goraja, który w tamtym czasie posiadał na własność Szczebrzeszyn. W latach późniejszych przeszedł w ręce Andrzeja Górki, który stworzył w budynku zbór kalwiński. Jednak świątynia okazała się zbyt duża dla niewielkiej liczby protestantów i przekazano ją wyznawcom prawosławia.

Do największych zabytków cerkwi należą drzwi z 1540 roku. W świątyni zachował się także zespół malowideł ściennych wykonanych na przełomie XVI i XVII w. Freski przedstawiają sceny z Apokalipsy oraz sceny pasyjne.

Największy kirkut na Lubelszczyźnie

szczebrzeszyn
Cmentarz żydowski fot. Shutterstock

W Szczebrzeszynie można również znaleźć miejsca nawiązujące do obecności w mieście Żydów. Zachowała się tu synagoga z XVII wieku oraz cmentarz żydowski. Pierwsi Żydzi osiedlili się w mieście około roku 1507. Synagoga w dzisiejszym kształcie została wzniesiona w XVII wieku, choć dokumenty wskazują, że wcześniej także istniało w Szczebrzeszynie miejsce spotkań wiernych, które spłonęło w 1584 roku. Świątynia żydowska na przestrzeni wieków wielokrotnie była niszczona, a w czasie II wojny światowej została spalona przez hitlerowców. Renowacja i rekonstrukcja obiektu nastąpiła w latach 1957-1963.

Drugim ważnym dla społeczności żydowskiej miejscem jest kirkut czyli cmentarz żydowski istniejący od 1593 roku. Mimo ogromnych zniszczeń, dokonanych przez Niemców w czasie wojny, większość nagrobków ocalała i stanowi dziś największy zbiór macew nagrobnych na Lubelszczyźnie. Łącznie przetrwało tu około 400 prostokątnych płyt nagrobnych, z których najstarsze pochodzą z XVII wieku. Na cmentarzu w 1942 roku miały miejsce także dramatyczne sceny. Właśnie tu hitlerowcy dokonywali masowych egzekucji Żydów, po których pochowano około 2300 osób w dwóch zbiorowych mogiłach.

Chrząszcz ze Szczebrzeszyna

Pomnik chrząszcza w Szczebrzeszynie fot. MaKa~commonswiki , Wikimedia Commons, CC BY 2.5

Chrząszcz ze Szczebrzeszyna to dziś jeden z najbardziej znanych owadów w Polsce. Dzięki wierszowi Jana Brzechwy miasto stało się rozpoznawalne w całym kraju. Niezwykła popularność małego bohatera sprawiła, że postawiono mu pomniki. Pierwszy znajduje się od 2002 roku przy ulicy Klukowskiego u podnóża Góry Zamkowej obok zabytkowego młyna. Wykonany został z drewna przez uczniów Liceum Sztuk Plastycznych z Zamościa, pod nadzorem Zygmunta Jarmuła. Drugi pomnik umiejscowiony jest na Rynku w Szczebrzeszynie. Pomnik odsłonięto w lipcu 2011 roku przed ratuszem. Autorem dwumetrowego odlanego w brązie pomnika jest Zygmunt Jarmuł.

Wyjątkowa popularność wiersza Jana Brzechwy sprawiła, że miasto postanowiło stworzyć w Szczebrzeszynie Festiwal Stolica Języka Polskiego. Podczas tego wydarzenia, odbywającego się w czasie wakacji, mamy możliwość spędzenia czasu w towarzystwie wybitnych pisarzy, muzyków, aktorów i poetów. Festiwal przyciąga licznymi spotkaniami autorskimi, warsztatami, koncertami i spektaklami teatralnymi.

Joanna Węgielewska
Joanna Węgielewska
Miłośniczka podróży po Polsce i Europie. Uwielbia poznawać miejsca, do których dociera niewielu turystów. Ulubione zakątki naszego kraju to Półwysep Helski, który za każdym razem odkrywa na nowo oraz Dolny Śląsk, który jest pełen tajemnic i uroku. Obowiązkowy punkt każdej jej wyprawy to odkrycie smaków lokalnej kuchni.

NAJPOPULARNIEJSZE