Strona głównaTop 10Dolina Pałaców i Ogrodów – najciekawsze rezydencje szlaku w Kotlinie Jeleniogórskiej

Dolina Pałaców i Ogrodów – najciekawsze rezydencje szlaku w Kotlinie Jeleniogórskiej

Park Kulturowy Kotliny Jeleniogórskiej znany jest bardziej pod swoją drugą nazwą: Dolina Pałaców i Ogrodów. To zbiór rezydencji należących w przeszłości do znamienitych rodów arystokracji niemieckiej, czeskiej i austriackiej. Oto najwspanialsze pałace na tym niezwykłym dolnośląskim szlaku i ciekawostki o nich.

Zamek w Karpnikach

Zamek w Karpnikach. Fot. Artur Kowalczyk, Polska Zachwyca

Dolina Pałaców i Ogrodów to nie tylko pałace, ale też zamki. Jednym z najbardziej bajkowych i romantycznie położonych na sztucznej wyspie, jest zamek w Karpnikach. W tym miejscu w XIV najpierw powstał rycerski zamek, ale nie wyglądał tak okazale jak ten dzisiejszy. Większą budowlę z dziedzińcem zbudowano za czasów rodu Schoff-Gotschów, który władał tymi terenami przez sto lat.

Następną większą przebudowę przeprowadzono w stylu renesansowym w 1580 roku z polecenia barona Melchiora Friendricha. Piękny pałacyk w stylu neogotyku angielskiego powstał za czasów Wilhelma von Hohenzollerna (brata króla pruskiego), który tę wspaniałą posiadłość kupił dla siebie i swojej ukochanej żony Marianny.

Czytaj więcej: Zamek w Karpnikach – neogotycki majstersztyk

Pałac Wojanów

Pałac Wojanów. Fot. Shutterstock

Pałac Wojanów możemy uznać za najpiękniejszy obiekt jakim może się pochwalić Dolina Pałaców i Ogrodów. Romantyczna posiadłość jak z pocztówki otoczona przepięknym ogrodem jest dziś hotelem ze spa, gdzie można się zatrzymać na przykład na weekend i poznać ciekawą historię pałacu.

Tereny te były na początku lennem rycerskim i przechodziły z rąk do rąk różnych rodów, aż w końcu trafiły do Nikolasa von Zedlitza, który nakazał tu budowę dworku. Pierwszy pałac został spalony w trakcie wojny trzydziestoletniej. Po wielu latach i zmianach właścicieli, stawały tam dworki barokowe i neorenesansowe. Z kolei w 1839 roku pałac Wojanów otrzymała w prezencie od swojego ojca, króla Prus Fryderyka Wilhelma III księżna Luiza Niderlandzka.

Czytaj więcej: Pałac w Wojanowie – spektakularny prezent dla księżnej

Zamek Chojnik

chojnik z drona
Zamek Chojnik z drona. Fot. Artur Kowalczyk, Polska Zachwyca

Większość rezydencji na szlaku jest mało znana (nawet Dolnoślązakom), ale Dolina Pałaców i Ogrodów to także dwa duże zamki, które pewnie kojarzycie. Największa jest szansa, że słyszeliście o zamku Chojnik. To jedna z najokazalszych dolnośląskich twierdz. Mimo, że znajduje się w częściowej ruinie, to dumnie prezentuje się na szczycie wzgórza nad Piekielną Doliną.

Pierwsze wzmianki o górze Chojnik pochodzą z 1292 roku. W XIII wieku Bolesław Łysy-Rogatka zbudował na niej myśliwski dwór obronny. Rozbudowali go Bolko I i Bolko II, a dzięki temu Chojnik stał się ufortyfikowaną twierdzą o świetnej lokalizacji. Strawiła ją pożoga a zamek nigdy już nie został odbudowany.

Czytaj więcej: Zamek Chojnik – karkonoska atrakcja nad Piekielną Doliną

Zamek Bolczów

Zamek Bolczów w Rudawach Janowickich. Fot. Shutterstock

Dolina i Pałaców i Ogrodów ma też kolejną perłę: zamek Bolczów. Szczególnie warto odwiedzić go jesienią, gdy otaczają go drzewa mieniące się każdym odcieniem żółci i czerwieni. Za czasów księcia Bolka II, jego dworzanin zbudował tu siedzibę mającą strzec szlaków kupieckich w okolicy. Zamek Bolczów posadowiono na wzgórzu w Rudawach Janowickich, a z biegiem czasu rozbudowywano. Z czasem twierdza stałą się strażnicą kopalni miedzi, a w okresie wojny trzydziestoletniej była schronieniem dla okolicznych mieszkańców.

Już w XVIII wieku zamek Bolczów będący w częściowej ruinie stał się celem wycieczek turystycznych. Na przechadzki wybierali się tu członkowie cesrskiej rodziny Hohenzollernów. Obok zamku stanęła gospoda w stylu szwajcarskim i schronisko. Warowni jednak nigdy nie odbudowano.

Czytaj więcej: Zamek Bolczów – malownicze ruiny w Rudawach Janowickich

Pałac w Łomnicy

Okazały pałac w Łomnicy leżący w pobliżu posiadłości w Karpnikach i Wojanowie także warto odwiedzić. Już w XV wieku dobra łomnickie należały do śląskich arystokratów, m.in. Zeidlitzów i kilkukrotnie przechodziły z rąk do rąk. W XVII wieku za von Küsterów powstał pałac, w którym zamieszkali arystokraci. W latach 1803-04 powstał obok „Dom wdowy”, pałac mieszkalny rodziny Mentzlów.

Po II wojnie światowej całe założenie pałacowo-parkowe przejęło państwo. Funkcjonowała tam szkoła, a następnie pałac uległ dewastacji. Został wyremontowany w latach 90. Obecnie zarówno pałac jak i Dom wdowy przyciągają turystów dzięki hotelowi i restauracji.

Pałac w Miłkowie

Neobarokowy pałac w Miłkowie wyróżnia się wśród pozostałych w Dolinie Pałaców i Ogrodów czerwonym kolorem fasady. Pierwszy pałac w tym miejscu stanął w 1667 i był zbudowany przez ród Zierotinów. Około stu lat później posiadłość została zniszczona w pożarze. To wtedy hrabia Johann Nepomucen Lodron-Laterano zbudował klasycystyczny pałac z parkiem, do którego kolejni właściciele (rodziny Matuschków i von Schmettau wprowadzali tylko zmiany). Po II wojnie światowej w pałacu urządzono dom opieki, a w budynkach gospodarczych PGR. Dziś funkcjonuje tam hotel z restauracją.

Pałac w Mysłakowicach

Pałac w Mysłakowicach przypomina nieco wyglądem zamek w Karpnikach. Także ma białą fasadę i podobną wieżę. Posiadłość była lennem rycerskim a potem dobrami magnackimi w rękach m.in. Kolbergów, Stangów, Zedlitzów i Reibnitzów. Pierwsza poważna przebudowa pałacu miała miejsce w stylu klasycystycznym w 1816 roku, kiedy to stworzono ogród zimowy, a na dachu części frontowej zbudowano belweder przykryty kopułą.

Jak już wiemy, posiadłości w Dolinie Pałaców i Ogrodów bardzo lubił król pruski Fryderyk Wilhelm III. Kupił i tą w Mysłakowicach, a następnie ród Hohenzollernów kilkukrotnie przekształcał pałac. Na początku XX wieku dobra trafiły pod zarząd starostwa powiatu jeleniogórskiego. Po wojnie w Mysłakowicach powstał PGR. Do dziś zachowało się jednak wiele elementów historycznego wystroju. M.in. łuki tzw. łuki Tudorów, a także sala balowa (zbudowana tak, by przypominała parostatek z rzeki Missisipi). W pałacu w Mysłakowicach znajduje się dziś szkoła podstawowa.

Pałac w Jeleniej Górze – Cieplicach

Wyświetl ten post na Instagramie.

#schaffgotsch #cieplicezdrój #nocą magia

Post udostępniony przez mm (@kropka_nad_)

Pałac w Jeleniej Górze (konkretnie w jej dzielnicy, Cieplicach) był kolejną rezydencją Schaffgotschów po tej we Wrocławiu i Kopicach. Wrocławski pałacyk zachował się w dobrym stanie do dziś, a ten w Kopicach stanowi jedną z największych pałacowych ruin w kraju. Piękny pałac w Cieplicach o fasadzie długości 81 metrów wzniesiono w latach 1784-1809 w miejscu dawnego renesansowego dworu. Wnętrza były dekorowane w stylu empire, a w XIX wieku zostały przebudowane w stylu historycznym. Obecnie pałac jest siedzibą jeleniogórskiej filii Politechniki Wrocławskiej.

Pałac w Jeleniej Górze – Czarne

Dwór Czarne w Jeleniej Górze, czyli pałac Czarne z Doliny Pałaców i Ogrodów. Fot. Piotr Matyga, CC BY-SA 4.0

W Jeleniej Górze są także kolejne posiadłości Doliny Pałaców i Ogrodów, między innymi Dwór Czarne w dawnej wsi Czarne. Murowany pałacyk wzniósł w 1559 r. Caspar Schoff, a budowla przybrała typowy charakter obronny z grubymi murami i wieżą bramną. Dworek leżał nad potokiem i był dodatkowo otoczony fosą. Pół wieku później tereny te weszły w skład majątku rodziny von Nimptsch, a po przebudowie w połowie XVII wieku dworek uzyskał podobną bryłę do tej, którą możemy oglądać dziś. Pałacyk dwukrotnie płonął, ale był po każdym z pożarów odbudowywany. Aż do czasów powojennych mieszkały tam różne magnackie rody niemieckie.

Pozostałe pałace

Pałac w Dąbrowicy, Dolina Pałaców i Ogrodów. Fot. Enamo, CC BY-SA 3.0

Do Doliny Pałaców i Ogrodów zaliczanych jest także wiele innych posiadłości. Nie zawsze są to typowe pałace czy zamki, ale też na przykład towarzysząca im zabudowa drewniana.

Listę obiektów w Parku Kulturowym Kotliny Jeleniogórskiej można przedstawić następująco:

  • pałac w Bukowcu, gmina Mysłakowice
  • pałac w Dąbrowicy, gmina Mysłakowice
  • pałac w Janowicach Wielkich, gmina Janowice Wielkie
  • pałac w Jeleniej Górze
  • pałac w Jeleniej Górze – Cieplicach-Zdroju
  • pałac w Jeleniej Górze – Czarne
  • pałac w Jeleniej Górze – Sobieszowie
  • pałac w Karpnikach, gmina Mysłakowice
  • pałac w Komarnie, gmina Janowice Wielkie
  • pałac w Łomnicy, gmina Mysłakowice
  • pałac w Miłkowie, gmina Podgórzyn
  • pałac w Mniszkowie, gmina Janowice Wielkie
  • pałac w Mysłakowicach
  • pałac w Radomierzu, gmina Janowice Wielkie
  • ruiny zamku w Rybnicy, gmina Stara Kamienica
  • pałac w Wojanowie, gmina Mysłakowice
  • pałac w Wojanowie-Bobrowie, gmina Mysłakowice
  • pałac w Staniszowie, gmina Podgórzyn
  • pałace w Kowarach: Nowy Dwór i Ciszyca
  • zamek Chojnik w obrębie Jeleniej Góry Sobieszowa
  • zamek Bolczów, Janowice Wielkie
  • ruiny zamku Sokolec, Krzyżna Góra, gmina Mysłakowice
  • ruiny zamku Niesytno, Płonina, gmina Bolków
  • domy tyrolskie w Mysłakowicach
  • zespół zabudowy sanatoryjno-szpitalnej Kowary-Wysoka Łąka
Weronika Skupin
Weronika Skupin
Redaktor serwisu PolskaZachwyca.pl, która z pasją odkrywa i opisuje kolejne piękne miejsca w Polsce. Częściej wybiera plecak, hostel i eskapady w nieznane miejsca, niż walizkę, hotel i zorganizowane wycieczki. Wieloletnia dziennikarka prasowa i saunamistrzyni. Odpręża się grając w planszówki.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

NAJPOPULARNIEJSZE