Zamek w Baranowie Sandomierskim to późnorenesansowa rezydencja, której właścicielami był ród Leszczyńskich. Ze względu na liczne podobieństwa do krakowskiej warowni nazywany jest małym Wawelem. Ten niezwykły pomnik architektury renesansowej zamieszkuje nietypowa biała dama, która nie ma zamiaru straszyć gości.
Spektakularna rezydencja
Zamek w Baranowie Sandomierskim został wzniesiony pod koniec XVI wieku w miejscu dawnego dworu rycerskiego. Za tym niezwykłym projektem stoi włoski artysta Santi Gucci, który był autorem wielu ciekawych dzieł szczególnie na terenie Krakowa i okolic. Inicjatorem budowy był Rafał z Leszczyńskich. Jednak to jego syn w znacznym stopniu rozbudował rezydencję – pojawił się dziedziniec z krużgankami. W tym czasie utworzono również na zamku bibliotekę.
Na przestrzeni lat zamek w Baranowie Sandomierskich przechodził w ręce kolejnych rodów. Zarządzali nim m.in. Wiśniowieccy, Lubomirscy, Potoccy oraz Krasińscy. Aktualny stan zamku to zasługa ostatnich właścicieli – rodziny Dolańskich. Na początku XX wieku przeprowadzili oni szereg prac, które w znacznym stopniu polepszyły stan budynku. Efekty renowacji z powodzeniem możemy podziwiać do dziś.
Zobacz także: Najpotężniejsze rody magnackie w historii Polski (Top 12)
Rezydencję możemy podziwiać na małym i dużym ekranie. Zamek zagrał w filmie Barbara Radziwiłłówna a także Klejnot wolnego sumienia. Szerszej publiczności może być znany z serialu telewizyjnego Czarne Chmury.
Czy to nie przypadkiem Kraków?
Zamek w Baranowie Sandomierskim to budowla trzykondygnacyjna wzniesiona na planie prostokąta. W każdym z narożników wybudowano okrągłe baszty, a po środku ściany frontowej prostokątną wieżę. Równie ciekawy jest wewnętrzny dziedziniec otoczony dwukondygnacyjnymi krużgankami.
Wiele osób odwiedzających tą warownię bardzo szybko odnajduje podobieństwa do krakowskiego zamku na Wawelu. Słusznie, ponieważ duża liczba elementów łączy te dwie budowle. Stąd też wzięła się potoczna nazwa – Mały Wawel. Dlaczego podczas budowy tak bardzo inspirowano się małopolskim zamkiem? Ród Leszczyńskich słynął z wytwornego stylu i kiedy podjęto decyzję o budowie rezydencji bardzo szybko znaleziono godną inspirację. Na mapie Polski nie istniało bardziej wytworne miejsce niż Wawel.
Biała dama, która nie straszy
Biała dama, która nie straszy? Zamek w Baranowie Sandomierskim może się pochwalić takim unikatowym zjawiskiem. Tutejsza zjawa nie jest negatywnie nastawiona do gości odwiedzających rezydencję. Wręcz przeciwnie – chcę strzec ich bezpieczeństwa. Kim jest jest tajemnicza biała dama?
Według legendy to szlachcianka o zjawiskowej urodzie, w której zakochali się dwaj młodzieńcy. Ponieważ chłopcy byli ze sobą spokrewnieni decyzję o wyborze kawalera pozostawili dziewczynie. Ta jednak, zachwycona zainteresowaniem nie spieszyła się z wybraniem jednego z nich. Zakochani mężczyźni, nie mogąc znieść oczekiwania zaczęli ze sobą rywalizować i stoczyli walkę, w której obaj ponieśli śmierć.
Za winną tego wydarzenia uznano oczywiście zadufaną w sobie szlachciankę, która została zamknięta w baszcie i tam umarła. Śmierć nie była jednak jedyną karą. Dziewczyna powróciła na zamek jako biała dama aby odpokutować swoje grzechy. Jej zadaniem nie jest jednak straszenie gości, ma dbać o rezydencję i strzec bezpieczeństwa turystów.
Zamek w Baranowie Sandomierskim – jak dojechać?
Zamek znajduje się przy ul. Zamkowej 20 w Baranowie Sandomierskim (powiat tarnobrzeski, województwo podkarpackie). Jadąc drogą krajową numer 9 od strony Warszawy należy skręcić w drogę wojewódzką 985.
