13,5 metra – tyle mierzy najniższa, znajdująca się w Polsce, latarnia morska. Czy domyślacie się która to? Nad polskim wybrzeżem Bałtyku znajduje się 15 czynnych wież nawigacyjnych. Każda skrywa swoją historię i wiele interesujących faktów. Przenieście się nad morze i dowiedzcie się jakie ciekawostki kryją w sobie polskie latarnie morskie.
Nie tylko światło
Głównym zadaniem latarni morskich jest wysyłanie sygnałów świetlnych, pomagających statkom dopłynąć do celu. Niektóre z nich np. w Świnoujściu czy Darłowie, mogą także wysyłać sygnały radiowe. Gdy na morzu jest mgła latarnie mogą także wysyłać sygnały dźwiękowe. Taką możliwość mają wieże położone np. w Jarosławcu oraz Rozewiu.
15 + 2 latarnie
Nad polskim wybrzeżem Bałtyku znajduje się 15 czynnych latarni morskich. Ale czy wiedzieliście, że posiadamy także 2 wieże świetlne utrzymywane przez polskie stacje polarne? Pierwsze z nich to Latarnia Morska Arctowski, która położona jest na Wyspie Króla Jerzego w Antarktyce. Zbudowano ją w roku 1978 i nazwano na cześć badacza Arktyki Henryka Arctowskiego. Druga z nich to Latarnia Morska Hornsund położona na wyspie Spitsbergen w archipelagu Svalbard w Arktyce. Została ona wybudowana w 2006 roku.
Od 13,5 do 68 metrów
Nie ma norm określających jak powinna wyglądać i ile mierzyć latarnia morska. Dlatego każda z nich jest wyjątkowa i niepowtarzalna. Nad polskim wybrzeżem najniższa latarnia mierzy zaledwie 13,5 metra i jest to latarnia w Jastarni. Najwyższa natomiast ma aż 68 metrów i znajduje się w Świnoujściu. Oprócz tego, że jest to najwyższa latarnia morska w Polsce to także w Europie. Jeśli będziecie mieli siły, żeby wejść na jej szczyt, to otrzymacie imienny certyfikat zdobycia najwyższej latarni w Europie.
Najstarsza i najmłodsza
Spośród wszystkich wież nawigacyjnych w Polsce najstarsza działa od 1822 roku. Znajduje się ona na przylądku Rozewie. Latarnia ta dwukrotnie była modernizowana w latach: 1910 i 1978. Natomiast najmłodszą to Latarnia Morska Gdańsk Port Północny istniejąca od czerwca 1984 roku. Ciekawostką jest, że jako jedyna w Polsce posiada windę, dzięki której można dostać się na górę.
Największy zasięg
Każda latarnia różni się zasięgiem światła wysyłanego w kierunku morza. Zasięg podawany jest w milach morskich. 1 Mm to 1852 metry. Wśród polskich latarni morskich największy zasięg posiada ta znajdująca się w Rozewiu: 26 Mm. Natomiast najsłabszy zasięg wysyła czerwone światło znajdujące się w Świnoujściu jedynie 9 Mm. Co ciekawe latarnia ta wysyła także światło białe na odległość 25 Mm.
Zachód słońca na wieży latarni
Zachody słońca nad morzem to zachwycający widok. Dodatkową atrakcją jest możliwość zobaczenia ich z wysoka. Niektóre polskie latarnie morskie czynne są aż do późnego wieczora, dzięki czemu możemy wybrać właśnie to miejsce aby podziwiać zachodzące na horyzoncie słońca. Taką możliwość mamy m.in. w Kołobrzegu oraz w Darłówku.
Natchnienie Żeromskiego
Latania morska w Rozewiu nosi imię Stefana Żeromskiego. Wszystko za sprawą legendy, budowanej przez latarnika Leona Wzorka o tym, że Stefan Żeromski pisał tu powieść Wiatr od morza. Stefan Żeromski faktycznie zwiedzał rozewską latarnię, jednak książka powstała w Warszawie. Nie wykluczone jednak, że wizyta w Rozewiu była dla niego inspiracją do powstania książki.
Latarnia zbudowana w 7 miesięcy
Znana nam dziś Latarnia Morska Hel istnieje od 1942 roku. Poprzednia została wysadzona w powietrze 19 września 1939 przez polskich saperów, dla utrudnienia celowania niemieckich wojsk. Wieża została odbudowana przez mieszkańców Helu w ciągu zaledwie 7 miesięcy. Znajduje się ona około 10 metrów od fundamentów poprzedniej latarni.
Stawy świecące niczym latarnie
Oprócz 15 latarni morskich w Polsce znajdują się również obiekty zwane stawami. Przypominają one latarnie morskie ze względu na charakterystyczną budowę w postaci wieży. Nie są one jednak latarniami morskimi w sensie nawigacji. Nie posiadają oznaczenia latarnia morska w spisie świateł ale również mają one zbyt mały zasięg światła nawigacyjnego. Miejsca takie to np. wieża widokowa w Sopocie oraz wiatrak Stawa Młyny w Świnoujściu.
Polskie latarnie morskie w filmach
Latarnia Morska Czołpino to obiekt, który przyciąga nie tylko turystów. Posłużyła ona jako plan filmowy do kontynuacji znanego serialu Stawka większa niż życie. Latarnia w Czołpinie zagrała swoją niemiecką odpowiedniczkę w Warnemunde na przedmieściach Rostocku. Także inny polski film kręcony był właśnie tutaj. W komedii romantycznej Zakochani, aktor Cezary Pazura w tej właśnie latarni morskiej wcielił się w rolę latarnika.
Bliza
Bliza, zwana również latarnią dźwigniową, to rodzaj prostej konstrukcji, której celem było nawigowanie statków znajdujących się na morzu. Był to drewniany żuraw z podwieszonym koszem, wypełnionym palącym się węglem lub smołą. Światło emitowane z kosza było widoczne z odległości kilku mil morskich. Takie konstrukcje były stosowane w Europie od średniowiecza. W Polsce stosowano je np. na Helu w XVII wieku. Jeśli macie ochotę zobaczyć tę ciekawą konstrukcję, to koniecznie wybierzcie się do Niechorza, gdzie znajduje się jedyna w Europie sprawna rekonstrukcja blizy.
Szlak Latarni Morskich
Jeśli lubicie aktywnie spędzać czas, to koniecznie wybierzcie się rowerem Szlakiem Latarni Morskich. Trasa ciągnie się od Krynicy Morskiej aż po Świnoujście przez całe wybrzeże Bałtyku. Długość całego szlaku to 669 kilometrów. Jest to wyjątkowa możliwość, by podziwiać wspaniałe nadmorskie krajobrazy i oczywiście zobaczyć wszystkie polskie latarnie morskie. Dla wytrwałych podróżników przygotowano także świetną atrakcję. Jeśli w okresie dwóch lat odwiedzicie co najmniej 5 polskich latarni, możecie zdobyć odznakę Bliza. Wystarczy, że będziecie zbierać wiedzę o latarniach i pieczątki w specjalnym paszporcie. Jest to świetna zabawa szczególnie dla najmłodszych podróżników.
Latarnia – muzeum
Jeśli spodobały Wam się polskie latarnie morskie i nasze ciekawostki na ich temat, więcej dowiecie się w Rozewiu. W znajdującej się tam latarni mieści się muzeum latarnictwa, które jest filią Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Znajdziemy tu takie eksponaty jak np. stary reflektor latarni Rozewie z tarczową soczewką Fresnela, światła nawigacyjne oraz modele dawnych latarni.