Niektóre polskie zamki są w zaawansowanej ruinie, zwłaszcza te średniowieczne. Mimo to nadal są ciekawe, być może nawet ciekawsze niż niektóre dobrze zachowane warownie z późniejszych wieków. Oto zamki w największej ruinie w Polsce, które nas urzekły.
Zamek w Szymbarku
Przepiękny zamek w Szymbarku to warownia z XIV w. stojąca w niewielkiej wsi w woj. warmińsko-mazurskim. Twierdza kapituły pomezańskiej miała aż 8 baszt, wielką bramę i została otoczona fosą. Po sekularyzacji Krzyżaków, właścicielem zamku został Albrecht Hohenzollern, a po nim inni prywatni właściciele.
W czasie II wojny światowej w zamku stacjonowały oddziały SS, a następnie przejęła go Armia Czerwona. Czerwonoarmiści spalili swoją kwaterę po wojnie, a zamek niestety od tamtego czasu niszczeje. 7 marca 2018 r. zamek wystawiony został na licytację komorniczą.
Stary Książ
Dla nas zamek Stary Książ jest ciekawszy niż duży Książ. Ruiny leżą 40 minut drogi od Książa nad przełomem rzeki Pełcznicy. Idzie się szlakiem pośród lasu.
Z ruin rozpościerają się piękne widoki: z jednej strony na zamek Książ, z drugiej na rzekę i przy dobrej widoczności nawet na Sky Tower we Wrocławiu. Ta darmowa atrakcja Wałbrzycha otwarta jest cały rok.
Zamek w Kazimierzu Dolnym
Zamek w Kazimierzu Dolnym został wybudowany na wzgórzu na wysokości przeprawy przez Wisłę, tuż za kościołem farnym. Fundatorem zamku był Kazimierz Wielki w połowie XIV wieku.
Warownia przechodziła liczne przebudowy. Zachwycali się nią także artyści. Dziś zamek jest zabezpieczony w formie trwałej ruiny i udostępniony dla turystów.
Zamek w Wenecji
Zamek w Wenecji pochodzi z XIV wieku. Został zbudowany na trasie łączącej Żnin z Gnieznem, na granicy państwa krzyżackiego. To tu miały być testowane armaty przed bitwą pod Grunwaldem.
Na zamku opowiada się legendę związaną z Mikołajem Nałęczem z Chomiąży, zwanym Krwawym Diabłem Weneckim lub Krwawcem. Dopuszczał się okrucieństw wobec okolicznych mieszkańców. Wszystkie te wydarzenia sprawiły, że zamek do dziś posiada swój mroczny charakter.
Zamek Lipowiec
Zamek Lipowiec w Babicach znajduje się na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej na Szlaku Orlich Gniazd. W pismach Jana Długosza znajdziemy informację o drewnianym zamku, który stał w miejscu zamku Lipowiec. Z czasem został on zastąpiony murowaną budowlą. Obecny wygląd zamku to zasługa prac renowacyjnych w latach 60 i 70 XX wieku. Według legend zamek odwiedza czasami biała dama, która bezskutecznie oczekuje na powrót ukochanego.
Zamek w Szczytnie
Zamek w Szczytnie został zbudowany przez Krzyżaków – najpierw istniał gród drewniany, a po spaleniu przez Litwinów murowany. Znajdował się w nim spory dziedziniec, a całość otaczała fosa. Siedziba komtura i prokuratora krzyżackiego ucierpiała w XV i XVI w. w wojnach krzyżackich. Następnie wielokrotnie przebudowywana.
Zamek w Kurzętniku
Średniowieczny zamek w Kurzętniku to dziś tylko ruina. Należała do biskupa chełmińskiego. Budowla powstała na przełomie XIII i XIV wieku na górze zwanej Kurnik.
To tu, między Kurzętnikiem a Nowym Miastem, zebrały się wojska krzyżackie przed bitwą pod Grunwaldem. Dzięki cofnięciu się wojsk Jagiełły, zamek w Kurzętniku nie został uszkodzony.
Z warownią jak i zamkiem w Bratianie łączy się legenda o rzekomym tunelu, który je łączył. Zamek w Bratianie to z kolei taka ruina, że ciężko znaleźć cokolwiek, co po nim pozostało.
Zamek w Bodzentynie
W powiecie kieleckim nad Psarką można podziwiać ruiny zamku zbudowanego w miejscu dawnych pałaców biskupów krakowskich.
Jednym z ważniejszych wydarzeń był pobyt króla Władysława Jagiełły na zamku w 1410 roku przed bitwą pod Grunwaldem. W kolejnych wiekach warownia rozkwitała i była przebudowana w stylu renesansowym a potem barokowym. W XVIII w. przekształcono twierdzę w spichlerz i szpital. W kolejnych latach zamek popadał w ruinę.
Zamek w Odrzykoniu
Zamek Kamieniec, inaczej zamek kamieniecki lub zamek w Odrzykoniu to gotycka XIV-wieczna warownia, a właściwie ruina. Na przestrzeni wieków mieszkały tam różne rody szlacheckie.
Straszy tam nie biała dama, a karlica Kasia, dwórka wojewodziny, która często bywała u królowej Bony. Karlica Kasia tak spodobała się Bonie, że królowa zatrudniła ją na Wawelu. Kasia trafiła potem też do Granady, ale tęskniła za rodzinnym Odrzykoniem. Gdy Kasia zmarła, zaczęła powracać na zamek jako śmiejący się duch w zielonej sukni.
Zamek w Inowłodzu
Zamek w Inowłodzu z XIV wieku posadowiono w dolinie rzeki Pilicy. Został ufundowany przez króla Kazimierza Wielkiego. Jego powstanie datuje się na lata 1356-1366. Funkcją zamku była ochrona komory celnej znajdującej się na brodzie pilickim, leżącym na szlaku handlowym biegnącym ze Lwowa przez Sandomierz do Torunia. Obok zamku w Łęczycy był jednym z dwóch zamków królewskich znajdujących się na terenie ziemi łęczyckiej.
Czytaj więcej: Zamek w Inowłodzu
Zamek Sobień
Zamek Sobień w woj. podkarpackim powstał na przełomie XIII i XIV w. i znajdował się w majątku królewskim. Zarządzany był potem przez wiele rodów szlacheckich. Jego lokalizacja nie jest przypadkowa: stał blisko szlaku wzdłuż doliny Sanu.
Warownia w Sobieniu była świadkiem partyzanckich walk pod wzgórzem Sobienia. Potyczka toczyła się z udziałem pociągu pancernego.
Zamek w Krupem
Zamek w Krupem to forteca na trasie z Chełma do Krasnegostawu w woj. lubelskim. Pierwsza warownia w tym miejscu powstała w 1492 roku. Była to posiadłość szlachecka Krupskich herbu Korczak. Potem władały nią inne rody.
Dookoła zamku przebiegała fosa, sąsiaduje z nim też naturalne rozlewisko. Wejścia bronił most zwodzony. Warownia została poważnie uszkodzona przez Szwedów w 1656 roku, a 9 lat później spłonęła w pożarze. Została odbudowana w tym samym dziesięcioleciu przez ród Reyów, ale kolejny pożar w 1794 roku przyniósł ostateczną klęskę. Posiadłości nikt już nie odbudował.
Zamek w Człuchowie
Zamek w Człuchowie to zbudowana przez zakon krzyżacki w XIV wieku, a teraz odrestaurowana warownia. Zamek ten był drugą co do wielkości po Malborku twierdzą zakonu. Rezydowali w nim Ulrich von Jungingen i Konrad von Wallenrod.
W 2014-2015 roku zostały przeprowadzone częściowe prace remontowe. Od tamtego czasu w części zamku mieści się w nim muzeum regionalne w Człuchowie, w którym można zobaczyć bardzo wiele ciekawych eksponatów. Jest to chociażby bulla papieska z XIV wieku.
Zamek w Radzikach Dużych
Zamek rycerski w Radzikach Dużych powstawał w latach 1405-1466 i stanowił przykład najprostszej warowni rycerskiej. Jego budowę zlecili przedstawiciele rodu Ogończyków (późniejszych Radzikowskich).
Warownia opustoszała po najeździe wojsk szwedzkich. Od XIX kiedy to popadła w kompletną ruinę, z pozostałościami zamku nic nie zrobiono. Obecnie dostrzec można zarys murów sięgających kilku metrów, otwory okienne i szczątkowe detale architektoniczne.
Zamek w Besiekierach
Zamek w Besiekierach w powiecie łęczyckim stanowi jeden z nielicznych przykładów średniowiecznego budownictwa obronnego w województwie łódzkim. Powstał prawdopodobnie na przełomie XV i XVI w.
Ruiny zamku Besiekierskiego są położone na kopcu otoczonym fosą. Do dziś zachowały się mury obwodowe do wysokości pierwszego piętra. Z zamkiem związana jest historia o diable Borucie. Nie możemy również zapomnieć o białej damie. Pojawia się tu od czasu do czasu! To taka biała dama na godziny.
Czytaj więcej: Zamek w Besiekierach – ruiny z białą damą na godziny
Zamek Tenczyn
Zamek Tenczyn to piękna forteca na Szlaku Orlich Gniazd. Znajduje się 25 km na zachód od Krakowa. Posadowiona jest na stożku wulkanicznym. Pierwszy drewniany zamek powstał tam na początku XIV wieku.
W zamku byli więzieni Krzyżacy, wzięci jako jeńcy po bitwie pod Grunwaldem. Bywali tu i tworzyli Mikołaj Rej z Nagłowic i Jan Kochanowski.
Podczas potopu zamkowi się nie poszczęściło. Jerzy Lubomirski, który był marszałkiem wielkim koronnym, rozpuścił plotkę, że w podziemiach twierdzy ukryto skarb koronny. W rzeczywistości schowany został w zamku w Starej Lubowli w dzisiejszej Słowacji. W 1655 roku Szwedzi najechali na zamek Tenczyn, ale nie znaleźli skarbu. Rok później odpuścili i spalili twierdzę.
Czytaj więcej: Zamek Tenczyn w Rudnie: twierdza na wulkanie
Zamek w Siewierzu
Zamek w Siewierzu przez niektórych zaliczany jest do Szlaku Orlich Gniazd. Warownia była rezydencją biskupów siewierskich. Oparła się m.in. Szwedom. Siewierz to miasto na Śląsku blisko lotniska Pyrzowice, do którego dojedziemy autostradą A1 i drogą krajową 78.
Czytaj więcej: Zamek w Siewierzu – warownia nie z białą, a czarną damą
Zamek w Bydlinie
Zamek w Bydlinie leży w województwie małopolskim na Szlaku Orlich Gniazd. Dzieje warowni sięgają końca XIV wieku. Uznaje się, że około 1388 roku została wybudowana wieża obronna na zlecenie pierwszego właściciela wsi Bydlin, rycerza Niemierza, herbu Strzała.
W 1570 roku, czyli w okresie reformacji, Jan Firlej, który był wyznawcą arianizmu przekształcił zamek w zbór ariański. W 1594 roku jego syn Mikołaj Firlej przeobraził obiekt w kościół katolicki pw. Św. Krzyża. Zamek jest znany także z bitwy pod Krzywopłotami.
Zamek Lenno we Wleniu
Zamek Wleń jest najstarszy w Polsce – ma ponad 800 lat i historycy oraz miłośnicy średniowiecznych twierdz uważają go za niekwestionowanego zwycięzcę w tej kategorii. Choć to zabezpieczona ruina, to jednak szczątkowa. Do naszych czasów zachowały się fragmenty murów z XII i XIII wieku.
To tu przebywał Henryk II Pobożny i więziony był biskup Tomasz I. Zamek posadowiony jest na wzgórzu (niekiedy zwanym Górą Zamkową) mierzącym 445 m n.p.m.
Zamek Wleń – najstarszy w Polsce (zdjęcia z drona!)
Zamek Chojnik
Zamek Chojnik został zbudowany w XIII wieku przez Bolesława Łysego-Rogatka. Początkowo był to dwór myśliwski o celach obronnych postawiony na górze Chojnik mierzącej 627 metrów n.p.m. Od południowej strony twierdza jest bowiem położona na stromym, skalistym zboczu. Miejsce to nazywane jest Piekielną Doliną.
Przez lata zamek pełnił role obronne i był rozbudowywany. Posiadał fortyfikacje, baszty oraz strzelnicę. Niestety w 1675 roku częściowo spłonął po uderzeniu pioruna i nigdy już nie został odbudowany.
Czytaj więcej: Zamek Chojnik – karkonoska atrakcja nad Piekielną Doliną
Zamek w Tworkowie
W XIX wieku zamek w Tworkowie przyciągał tłumy. Wszystko za sprawą niewielkiego browaru, który kusił gości złotym trunkiem. Dziś posiadłość w tej niewielkiej wsi niszczeje.
W 1931 roku zamek w Tworkowie zniszczył ogromny pożar. Pikanterii tej historii dodaje fakt, że świadkowie pożaru zginęli w niewyjaśnionych okolicznościach. Ostatecznie, wyrokiem sądu, właściciele otrzymali zadośćuczynienie w wysokości 100 tysięcy marek.
Nie wiadomo dlaczego nikt nie chciał odbudować tak pięknej i spektakularnej posiadłości. Prawdopodobnie miało to związek z drugim pożarem, który wybuchł tu w 1945 roku.
Zwiedzanie jest niemożliwe ze względu na trwające tam prace budowlane. Niedługo zamek nie będzie już ruiną.
Czytaj więcej: Zamek w Tworkowie – rezydencja i browar w jednym
Zamek w Smoleniu
Zamek w Smoleniu to mniej znana warownia na Szlaku Orlich Gniazd i pamiętający czasy Kazimierza Wielkiego zabytek.
Powstał w miejscu zabudowań, które powstawały tu już przed naszą erą. Od połowy XX w. zamek jest trwałą ruiną, a od 2010 roku nie można było tam wchodzić, ale jest już odrestaurowany. Bilety wstępu kosztują 9 zł (normalny) i 7 zł (ulgowy). Dzieci do 5 roku życia wchodzą bezpłatnie.
Czytaj więcej: Zamek w Smoleniu – odnowiona twierdza na Szlaku Orlich Gniazd
Zamek Bąkowiec w Morsku
Zamek Bąkowiec w Morsku owiany jest wieloma legendami. Nie do końca jasna jest historia warowni datowanej na XIV w.
Niewielka wieś Morsko w średniowieczu była własnością klasztoru kanoników regularnych we Mstowie. Nowy murowany zamek, którego pozostałości zwiedzamy do dziś, postawili na przełomie XV i XVI wieku Włodkowie. Od XVII wieku zamek Bąkowiec był niezamieszkany.
W XX w. zamek-willę przejęły Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego. Warownia posłużyła celom dalece odbiegającym od tych, którym powinna. Stała się zakładowym ośrodkiem wypoczynkowym, same ruiny pozostały ruinami. Zbudowano obok nawet wyciąg narciarski i kawiarnię. Dopiero w 1967 r. wpisano zamek do rejestru zabytków.
Obecnie w pobliżu znajduje się hotel z restauracją. Sam zamek jest trwałą ruiną, niestety właścicielom restauracji i hotelu nie udało się pozyskać środków na zabezpieczenie ruin i odbudowę. Stan zabytku jest bardzo zły, przebywanie na tym terenie zagraża bezpieczeństwu, dlatego zwiedzanie jest niemożliwe. Można podziwiać warownię ze ścieżki prowadzącej dookoła.
Czytaj więcej: Zamek Bąkowiec w Morsku – tajemnicze ruiny z kolonią nietoperzy
Czy te ruiny mozna kupic?
Siewierz nie leży na Śląsku! Proszę nie szerzyć dezinformacji.
A gdzie według Ciebie leży Siewierz?