Tarnów to wyjątkowe miejsce na mapie Małopolski, które z powodu bliskości Krakowa jest mocno niedoceniane. Piękne renesansowe budowle, pamiątki żydowskiej, węgierskiej i austriackiej historii oraz urokliwe miejsca do odpoczynku zachęcają do poznania miasta. Tarnów atrakcje ma niezwykle różnorodne, które nawiązują do wielokulturowej historii. Odkryjcie je wszystkie!
Góra Świętego Marcina
Tarnów atrakcje ma wspaniałe, a chcąc odkryć jego historię koniecznie rozpocznijcie zwiedzanie od Góry św. Marcina. Przyjmuje się, że to właśnie tu, na najbardziej na północ wysuniętej części Karpat, w IX wieku powstał gród słowiański. Góra położona jest około 3 km na południe od obecnego rynku. Gród miał powierzchnię ponad 20 ha i otoczony był umocnieniami w postaci wysokich wałów. Funkcjonował on do początku XI wieku.
W 1330 roku wzniesiono na górze pierwszy zamek, a w następnych wiekach Tarnów odgrywał ważną rolę jako ośrodek kupiecki i handlowy. Dziś, odwiedzając wzgórze, zobaczycie pozostałości budowli, a także fortyfikacji, które zbudowano w XVI wieku podczas rozbudowy zamku dokonanej z inicjatywy hetmana Jana Tarnowskiego. Góra św. Marcina to także doskonały punkt widokowy, z którego podziwiać możemy piękny Tarnów.
Brama Seklerska
Tarnów atrakcje ma bardzo różnorodne, a dowodem tego jest niezwykła Brama Seklerska, znajdująca się w mieście. Jest to jedna z 3 takich budowli znajdujących się w Polsce. Słowo sekler oznacza lud, naród i jednocześnie misję strzeżenia granic południowo-wschodnich Królestwa Węgierskiego.
Ten ciekawy obiekt, noszący imię Józefa Bema i Sandora Petöfiego stanął w Tarnowie w 2001 roku. Brama została podarowana władzom Tarnowa przez węgierską Fundację Irott Szó i miasto Sepsiszentgyőrgy. Ta drewniana, bogato rzeźbiona konstrukcja została przekazana 26 maja 2001 roku w 170. rocznicą bitwy pod Ostrołęką – jedną z bitew powstania listopadowego, w której walczył Józef Bem. Brama symbolizuje wspólną historię Polski i Węgier oraz wspomnianego, wspólnego bohatera narodowego.
Ratusz w Tarnowie
Ratusz w Tarnowie, to jedna z najbardziej rozpoznawalnych atrakcji miasta. Ta zabytkowa wizytówka miasta, początkowo pełniła funkcję siedziby miejskich radnych i sądu, a od 1931 roku znajduje się tu muzeum. Charakterystyczna budowla została wzniesiona w stylu manierystycznym i znajduje się na Małopolskim Szlaku Renesansu. Pierwsze wzmianki o ratuszu pochodzą z 1448 roku. Po pożarze drewnianego budynku zbudowano w tym miejscu ratusz właściwy i sąd, a między nimi więzienie w postaci trzymetrowego dołu. Obecnie studnia jest przeszklona i można ją podziwiać z płyty rynku.
Obecny wygląd ratusza to efekt połączenia XVI-wiecznych budynków i dobudowania do nich piętra. Odwiedzając tarnowską atrakcję warto zwrócić uwagę na wejście z herbem, na którym widnieje inskrypcja TCVC, oznaczająca Tarnoviae Civitatis Vera Clenodium, czyli Tarnowskiego miasta prawdziwy klejnot. Ciekawą częścią budynku jest także wieża ratusza, która ma bardzo rzadko spotykany kształt cylindryczny. Wewnątrz możecie zobaczyć m.in. Salę Rady i Salę Pospólstwa, oraz unikatowy zegar z czynnym do dziś mechanizmem typu szkieletowego, który jest najstarszym działającym zegarem wieżowym w Małopolsce.
Dworzec Kolejowy – Tarnów atrakcje
Wyremontowany niedawno dworzec kolejowy w Tarnowie to prawdziwe dzieło sztuki. Ten okazały zabytek przeszłości nazywany jest perłą secesji. Choć przez lata dworzec był ogromnie zaniedbany i nie cieszył się zbyt dobrą sławą, to dziś zaskakuje podróżnych odwiedzających miasto. Jego początki sięgają 1910 roku, kiedy to wybudowano okazały jak na tamte czasy dworzec, w oparciu o projekt E. Baudischa z Ministerstwa Kolei Żelaznych w Wiedniu.
Niestety już 5 lat później w 1915 roku, budynek dworca uległ uszkodzeniu w wyniku działań wojennych. Także późniejsze lata nie były dla tarnowskiego dworca zbyt łaskawe. 28 sierpnia 1939 roku został przeprowadzony zamach bombowy w wyniku którego zginęło 20 osób, a 35 zostało rannych. Stąd także 14 czerwca 1940 roku wyruszył pierwszy masowy transport więźniów do Auschwitz. Aby upamiętnić ofiary tego wydarzenia, na dworcu odsłonięto pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz, gdzie znajdują się nazwiska 728 więźniów.
Przeczytajcie także: Najpiękniejsze dworce kolejowe w Polsce – nr 5 właśnie odnowiono!
Kościół na Burku
Drewniana świątynia Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w Tarnowie został zbudowany w 1458 roku i jest jednym z najstarszych drewnianych świątyń w Małopolsce. Nazywany jest także kościołem na Burku, a nazwa ta wzięła się od położonego niedaleko targowiska. Ta piękna gotycka budowla sakralna mimo wielu przeciwności losu przetrwała do dziś. Na przestrzeni lat była zniszczona przez pożar, a także podmywana przez pobliski potok. Na szczęście po odbudowie, zabezpieczeniu i przesunięciu kościoła o 6 metrów dziś Tarnów atrakcję ma niezwykłą i chętnie odwiedzaną przez turystów.
Także wnętrze świątyni stanowi wyjątkowy zabytek. Podziwiać możecie m.in. płaskie stropy z zaskrzynieniami, które pokrywa polichromia z lat 30. XX wieku. Na północnej ścianie prezbiterium zobaczycie natomiast resztki późnorenesansowej polichromii ornamentalnej z XVI–XVII wieku. To co przyciąga wzrok, wewnątrz kościoła na Burku, to rokokowy ołtarz główny pochodzi z 2 poł. XVIII wieku, w którego środkowej części zobaczycie obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVI wieku.
Muzeum Etnograficzne – Tarnów atrakcje
W zabytkowym dworku, który w XVIII wieku pełnił funkcję zajazdu podmiejskiego, znajduje się Muzeum Etnograficzne. W placówce Muzeum Okręgowego w Tarnowie możecie dowiedzieć się więcej o kulturze i historii Romów. Przez stulecia Tarnów znajdował się na trasie cygańskich wędrówek i dlatego właśnie tu stworzono pierwszą w Europie stałą ekspozycję gdzie dowiecie się więcej o życiu Romów. Na wystawie podziwiać możecie m.in. przedmioty codziennego użytku, stroje, biżuterię, grafiki, fotografie i obrazy. Także na dziedzińcu nie brakuje atrakcji. W trakcie organizowanych tu cyklicznych imprez, można wziąć udział w cygańskim ognisku, a także podziwiać tańce Cyganek ubranych w barwne stroje.
Park Sanguszków – polski biegun ciepła
Tarnów ma szansę poszczycić się atrakcją, która z pewnością Was rozgrzeje. To właśnie tutaj znajduje się polski biegun ciepła. Najcieplejszym punktem w Tarnowie jest Park Sanguszków, który charakteryzuje się wyjątkowym nasłonecznieniem i specyficznym kątem padania promieni słonecznych. Tarnów posiada nie tylko najwyższą średnią temperatury powietrza w roku, ale także najdłuższe w kraju termiczne lato, które trwa 114 dni. Ciepły klimat sprawia, że mieszkańcy regionu od lat zakładają winnice, a wino z regionu coraz częściej jest dostrzegane i nagradzane na krajowych festiwalach i konkursach.
Park jest ulubionym miejscem do spacerów oraz plenerów fotograficznych nowożeńców. Znajdziecie tu liczne alejki otoczone drzewami i piękną fontannę. Znajduje się tu także wzgórze pałacowe, które zimą jest wykorzystywane do zjazdów przez saneczkarzy i narciarzy. Jeśli chcielibyście przywieźć ze sobą do domu trochę tarnowskiego ciepła, koniecznie kupcie sobie wyjątkową pamiątkę – ciepło z Tarnowa, poduszeczkę pełniącą rolę ogrzewacza termicznego.
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu
Muzeum Historii Tarnowa i Regionu Tarnów może pochwalić się długą i ciekawą historią, która została opowiedziana w miejskim muzeum. Nieprzypadkowa jest lokalizacja tej instytucji, ponieważ zajmuje ona dwie XVI-wieczne kamienice na tarnowskim rynku. Świadczy to o bogatej przeszłości miasta i zachęca do bliższego poznania. W muzeum posłuchacie opowieści kataryniarza, który przeprowadza nas przez poszczególne epoki rozwoju miasta i regionu. Muzeum może pochwalić się zbiorami archeologicznymi związanymi z dawnym osadnictwem w regionie, pozyskanymi z własnych badań wykopaliskowych. Ciekawie prezentują się również malarskie zbiory działu sztuki – obejrzeć tu możemy dzieła m.in. Wyczółkowskiego, Fałata czy Grottgera.
Bazylika Katedralna Narodzenia NMP
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów Tarnowa jest Bazylika Katedralna, która znajduje się obok rynku. Ten gotycki kościół, choć z zewnątrz nie wyróżnia się niczym szczególnym, to wewnątrz skrywa prawdziwe skarby. Po obu stronach ołtarza znajdują się, najwyższe w Europie, pomniki nagrobne rodów Tarnowskich i Ostrogoskich. Pomnik nagrobny rodu Tarnowskich (położony po lewej stronie) ma 13,8 m wysokości i jest najwyższym pomnikiem renesansowym w Polsce.
Gdy będziecie podziwiać wnętrza Bazyliki Katedralnej zwróćcie także uwagę na renesansowy pomnik nagrobny Barbary z Tęczyńskich Tarnowskiej. Jest to niezwykle piękna rzeźba, która przez wielu znawców sztuki uważana jest za najpiękniejsze przedstawienie kobiety ery renesansu. Co ciekawe przez budynkiem kościoła znajduje się jeden z pierwszych na świecie pomników Jan Pawła II. Rzeźba znajduje się przy katedrze od 1981 roku i ma 4,5 metra wysokości.
Pozostałości kultury żydowskiej
Warto wiedzieć, że w roku 1939 około 45 proc. mieszkańców Tarnowa stanowili Żydzi. Dziś spacerując ulicami miasta nadal czuć ich obecność i ślad jaki pozostawili po sobie. Gdy będziecie podziwiać uroki Tarnowa, warto odwiedzić także pozostałości kultury żydowskiej i przenieść się w czasie.
W mieście znajdziecie wiele miejsc wartych zobaczenia oto najważniejsze z nich:
- Bima przy starej Synagodze – w miejscu, gdzie dziś znajduje się bima, stała najstarsza murowana synagoga w Tarnowie z 1661 roku. To centralne miejsce synagogi, jako jedyne ocalało po podpaleniach i rozebraniu przez Niemców podczas II wojny światowej. Do dziś zachowały się cztery kolumny z fragmentem sklepienia, które okryto zadaszeniem.
- Ulica Żydowska i Wekslarska – obie ulice silnie nawiązują do osiedlania się Żydów w Tarnowie. To właśnie tu znajdowali swoje pierwsze domy, a zabudowa mocno nawiązuje do historii Żydów w mieście. Przy ulicy Żydowskiej znajduje się brama na skwer z zachowaną bimą.
- Cmentarz żydowski – jest to najstarszy cmentarz w Tarnowie, powstał już w 1581 roku. Zostało na nim pochowanych około 11 000 osób i znajduje się na nim około 6 000 nagrobków.
- Mykwa (żydowska łaźnia) – jest to okazała budowla w stylu mauretańskim wzniesiona w 1902 roku. To stąd 14 czerwca 1940 roku wyruszył pierwszy transport do KL Auschwitz.
Ulica Wałowa
Głównym deptakiem Tarnowa jest ulica Wałowa. Została ona wytyczona w miejscu gdzie dawniej znajdowały się wały miejskie. Dziś ulica zachwyci Was przede wszystkim reprezentacyjnymi, pięknymi kamienicami pochodzącymi z XIX i początku XX wieku. Podczas spaceru zobaczycie również pomnik Władysława Łokietka, Grób Nieznanego Żołnierza, Pomnik Romana Brandstaettera oraz Pomnik generała Józefa Bema. Ciekawym miejscem jest także ławeczka poetów, gdzie usiąść możemy obok Zbigniewa Herberta, Agnieszki Osieckiej i Jana Brzechwy. Odlane w brązie postaci literatów wybrali w plebiscycie czytelnicy Biblioteki Publicznej. Obok postaci znajdują się metalowe skrzynki z tomikami ich poezji. Klucze do skrzyneczek można wypożyczyć w pobliskiej pizzerii.
Park Strzelecki
Niedaleko Rynku Głównego w Tarnowie znajduje się Park Strzelecki. Kiedyś był to teren strzelnicy Towarzystwa Strzeleckiego, obecnie jest to świeżo zrewitalizowany park miejski. Jego istotnym punktem jest Mauzoleum gen. Józefa Bema. Umieszczony pośrodku parkowego stawu grobowiec pozostał miejscem spoczynku wybitnego tarnowianina po sprowadzeniu jego ciała z Bliskiego Wschodu.
Pod koniec lipca 2021 roku zakończył się remont Parku Strzeleckiego. Odnowienie zaniedbanego terenu pozwoliło przywrócić jego dawny charakter – uporządkowano drzewostan, zbudowano alejki i wyremontowano bramy wejściowe. Posadzono wiele różnorodnych roślin, wśród których wytyczono ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną. W parku nie zabrakło także dużego placu zabaw dla najmłodszych oraz Sensorycznego Ogrodu Sztuki – jest to kompleks alejek otoczonych bujnymi i oryginalnymi kwiatami.