Niektóre rośliny i zwierzęta występują tylko w Polsce, a więc są naszymi endemitami. Niełatwo je odnaleźć i rozpoznać, ale warto wiedzieć, że mamy unikatowe okazy przyrody, którymi można się pochwalić. Łatwiej o endemity Tatr czy Karpat występujące też w innych krajach. Oto nasze rzadkie gatunki zwierząt i roślin.
Nornik tatrzański
To urocze zwierzątko to darniówka tatrzańska, inaczej nornik tatrzański. Przez niektórych uznawany jest za polski gatunek endemiczny, choć tak naprawdę endemiczny jest dla Karpat. Można go też spotkać m.in. w Słowacji.
Ten gryzoń z rodzaju norników lubi żyć w wysoko położonych partiach lasu z bujnym runem i skrywać się wśród powalonych pni.
Warzucha polska
Warzucha polska z rodziny kapustowatych występowała niegdyś jedynie na Pustyni Błędowskiej i w okolicach Olkusza. Cały obszar, gdzie pierwotnie rosła, wynosił kilka kilometrów kwadratowych.
W wyniku działalności górniczej roślina całkowicie wymarła na pierwotnym terenie występowania. W porę przeniesiono ją jednak na stanowisko Centuria we wsi Hutki-Kanki w woj. śląskim.
Pszonak pieniński
Pszonak pieniński w Polsce rośnie tylko w Pieninach. Najliczniejsza jest jego populacja przy zamku Czorsztyn, licząca ok. 1000 pędów. Pszonak potrafi rosnąć na murach zamku.
Roślinkę można spotkać też na grzbiecie Flaki i w masywie Upszaru. Jest ona objęta ścisłą ochroną gatunkową.
Allogamus starmachi
Gatunków chruścików, małych owadów wodnych, jest wiele. Jeden z nich, allogamus starmachi, jest endemicznym gatunkiem Polski. Zagrożony jest wyginięciem.
Jego larwy mieszkają w potokach Tatrzańskiego Parku Narodowego. Nazwa owada pochodzi od nazwiska hydrobiologa Karola Starmacha.
Wiechlina tatrzańska
Wiechliny to rośliny rosnące w górach w kępkach, dzielące się na kilkaset gatunków, z których w Polsce występuje 20 do siebie podobnych. Wśród nich znajduje się wiechlina tatrzańska, endemit Tatr. Występuje w Polsce i na Słowacji.
W czerwonej księdze roślin nie da się dokładnie określić skali zagrożenia dla tej rośliny. Trudno ją bowiem zaobserwować.
Brzoza ojcowska
Brzoza ojcowska pochodzi z Siedmiogrodu i tam też znajdują się jej niewielkie stanowiska poza Polską. W naszym kraju brzozę tę można spotkać w kilku miejscach, m.in. w Ojcowskim Parku Narodowym obok formacji skalnej Igły Deotymy (na zdjęciu).
Jest to endemit cenny dla nauki i zagrożony wyginięciem. W Polsce rośnie ok. 250 sztuk tego gatunku.
Urdzik karpacki
Roślinka ta jest zachodniokarpackim endemitem, za to występuje tam powszechnie. Można ją spotkać m.in. w Tatrach i na Babiej Górze.
Urdzik karpacki ma charakterystyczne fioletowe kwiatki i czerwonawe łodyżki. Sercowate liście także łatwo rozpoznać. Jeśli macie rękę do roślin, być może uda Wam się wyhodować urdzika. Nie należy to jednak do łatwych zadań.
Dzwonek karkonoski
Te piękne fioletowe kwiatki zobaczycie wyłącznie w Karkonoszach i na Wysokim Jesioniku w Sudetach Wschodnich. Można spróbować zaobserwować je na Hali Szrenickiej i przy Śnieżnych Kotłach.
Jest to gatunek zagrożony wymarciem. Występuje w górach na wysokości średnio 1000 m n.p.m. Dzwonek ten widnieje w logo Karkonoskiego Parku Narodowego.
W KPN występują także takie endemiczne gatunki roślin jak skalnica bazaltowa i gnidosz królewski.