Pałac w Kozłówce to niezwykła rezydencja otoczona obszernym parkiem. Za sprawą rodziny Zamoyskich przekształciła się w jedną z najbardziej reprezentacyjnych siedzib magnackich. Szczęście a może cud sprawił, że pałac w Kozłówce przetrwał najgorsze – II wojnę światową. Dzięki temu dziś możemy podziwiać magnackie sale w całej okazałości i choć na chwilę poczuć się jak gość hrabiego.
Skarbnica dzieł sztuki
Historia pałacu w Kozłówce sięga XVIII wieku. Rezydencja została zbudowana w latach 1736-1742 dla rodziny Bielińskich. Za projekt odpowiadał najprawdopodobniej włoski architekt Józef Fontana. W 1799 roku majątek trafił w ręce Zamoyskich i należał do nich przez prawie 150 lat. Lata świetności pałacu przypadają na okres, kiedy jego właścicielem był Konstanty Zamoyski. Hrabia w 1903 roku założył tu ordynację rodową. W tym czasie dokonał również przebudowy rezydencji. Wszystko to z chęci uczynienia z tego miejsca pałacu marzeń.
Pałac w Kozłówce z roku na rok był wyposażany w coraz większa liczbę niesamowitych dzieł sztuki. Konstanty Zamoyski był prawdziwym koneserem. Na pierwszy rzut oka było to widać w wystroju wnętrz. Pałac w Kozłówce zdobiły reprodukcje takich artystów jak Tycjan czy van Dyck. Zamoyski inspirował się również wystrojem Wersalu. Spodobał mu się on do tego stopnia, że kaplica pałacowa była wręcz wierną kopią bogatych sal z Francji.
Nie zniszczyli go Niemcy, nie poddał się Rosjanom
Gospodarze stawiali na nowoczesność i interesowali się nowinkami technologicznymi. Pałac w Kozłówce bardzo szybko wzbogacił się o łazienki z prawdziwego zdarzenia dzięki doprowadzeniu do rezydencji wody i kanalizacji. Miejsce to było niewątpliwie symbolem dobrego gustu i nowoczesności Zamoyskich.
Majątek prężnie rozwijał się pod opieką kolejnych członków rodziny. Niestety w 1941 roku Aleksander Zamoyski został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym. Jego żona Jadwiga, uciekła wraz z dziećmi do Warszawy. Byli oni ostatnimi mieszkańcami pałacu.
Tymczasem nadchodziła wojna, czas w którym ucierpiało wiele drogocennych zabytków. Chociaż wojska niemieckie i rosyjskie bez opamiętania grabiły opuszczone pałace takie jak ten, w tym wypadku stało się jednak inaczej. To, że rezydencja nie ucierpiała w tak ciężkim okresie można uważać za cud. Dzięki temu zrządzeniu losu dziś możemy podziwiać pałac w takim stanie jak gdyby jego ostatni właściciele wyszli stąd dopiero przed chwilą.
Pałac w Kozłówce – Muzeum Socrealizmu
Od 1979 roku w doskonale zachowanych pałacowych wnętrzach mieści się muzeum. Zobaczymy tu m.in. piece kaflowe i marmurowe kominki z XIX wieku. Na odwiedzających czeka również obszerna kolekcja obrazów, rzeźb i porcelany należących kiedyś do rodziny Zamoyskich.W budynku obok, starej powozowni, znajduje się jedyna w Polsce Galeria Sztuki Socrealizmu. W zbiorach liczących ponad 1600 eksponatów znajdują się plakaty, rzeźby, rysunki, grafiki i wiele więcej. Dzieła pochodzą z lat 50. XX wieku.
Muzeum Zamoyskich, Kozłówka 3, 21-132 Kamionka (województwo lubelskie).