Stocznia Gdańska to miejsce ważne pod względem przemysłowym i historycznym. Tu budowano najpiękniejsze polskie statki takie jak Dar Młodzieży czy Oceania. Stocznia Gdańska uważana jest również za kolebkę NSZZ Solidarność, ogólnopolskiego związku zawodowego. Chociaż od wydarzeń z sierpnia 1980 roku minęło już wiele lat, pamięć tamtych dni jest tu wiecznie żywa.
Polskie statki z Gdańska dobrem eksportowym
Początki budownictwa okrętowego w Gdańsku sięgają XV wieku. Pierwsza stocznia na tych terenach pojawiła się jednak dopiero w 1804 roku. Ponad 80 lat później powstał drugi obiekt, który nazwano stocznią Schichaua. Tu produkowano już bardziej skomplikowane maszyny – statki pasażerskie, handlowe i wojenne. Po II wojnie światowej oba obiekty weszły w skład nowo utworzonej Stoczni Gdańskiej.
Okres powojenny był czasem znacznego rozwoju. W 1950 roku Stocznia Gdańska rozpoczęła działalność eskortową. W ciągu kolejnych trzech lat nastąpił znaczący wzrost produkcji – budowano coraz więcej i na niewyobrażalną dotąd skalę. W latach 1953–1956 zwodowała 33 kadłuby i 35 statków. Chociaż zakład prosperował bardzo dobrze, pracownicy coraz częściej uskarżali się na tragiczne warunki pracy oraz niskie wynagrodzenie. Strajk w sierpniu 1958 roku nie trwał jednak długo. Bardzo szybko usunięto jego organizatora, a stoczniowcy biorący w nim udział zostali ukarani stosownymi wpisami do akt i obniżeniem wynagrodzenia.
Stocznia Gdańska – kolebka NSZZ Solidarność
To właśnie z Gdańska wywodzi się ogólnopolski związek zawodowy NSZZ Solidarność. Od wielu lat polska gospodarka była wyniszczana i uwsteczniania. Jej coraz gorszy stan pogłębiały dodatkowo wymuszane dostawy surowców do ZSRR oraz zwiększanie nakładów państwa na milicję obywatelską, SB i ORMO. Niezadowolenie w narodzie stale wzrastało i przybierało coraz to bardziej widoczne formy. W wielkich zakładach pracy coraz częściej dochodziło do strajków, które bardzo brutalnie tłumiono.
Stocznia Gdańska również włączyła się w protesty. 14 sierpnia 1980 roku oprócz postulatów zaczęły się również pojawiać żądania polityczne. Domagano się m.in. poszanowania praw pracowniczych i zaspokojenia potrzeb socjalnych. Do 21 sierpnia protesty rozlały się na cały kraj. Ich zasięg był tak wielki, że partia została zmuszona do negocjacji. W końcu osiągnięto kompromis i podpisano tzn. porozumienia sierpniowe. Na ich mocy 17 września utworzono NSZZ Solidarność, a związek został zarejestrowany przez sąd. Pamięć o wydarzeniach z sierpnia 1980 roku jest stale żywa i to właśnie Stocznia Gdańska jest nazywana kolebką Solidarności.
Stocznia dziś
Gdańsk stara się podtrzymywać pamięć o wydarzeniach z minionego wieku. Na terenie stoczni w latach 2005–2010 organizowane były koncerty Przestrzeń Wolności. Wydarzenie to powstało w celu upamiętniania podpisania porozumień sierpniowych w 1980 roku. Na terenie stoczni wystąpiły znakomite gwiazdy: Jean Michel Jarre, Rod Steward czy Kylie Minogue. Szczególnie koncert tego pierwszego artysty odbił się szerokim echem w Polsce i na świecie.
W pobliżu stoczni od 2014 roku funkcjonuje Europejskie Centrum Solidarności. Głównym celem jego działalności jest upowszechnianie dziedzictwa Solidarności w Polsce i innych krajach oraz budowanie tożsamości europejskiej. Na terenie obiektu znajdują się różne wystawy stałe i czasowe nawiązujące do historii Solidarności w Polsce.
Ponad 1000 niezwykłych statków
Stocznia Gdańska ma na swoim koncie ponad 1000 statków pełnomorskich różnego typu. Powstawały tu kontenerowce, żaglowce, a nawet statki pasażerskie. Gdańsk od zawsze słynął z wytwarzania maszyn transportowej najwyższej klasy. Powstały tu najpiękniejsze żaglowce: Dar Młodzieży, Iskra II czy Oceania.
W Gdańsku zbudowano również kilka potężnych rozmiarów statków pasażerskich dla szwedzkiego armatora Stena Line. M.in Stena Sprit i Stena Vision, które mogły pomieścić nawet 1700 pasażerów i kilkaset samochodów.