Gotycki zamek krzyżacki w Nidzicy na Mazurach pochodzi z XIV wieku, a rozbudowano go w XV wieku. Nie miał szczęścia i został zniszczony podczas wojny, ale następnie odbudowany. Bywa mylony z zamkiem w Niedzicy w woj. małopolskim, ale to zupełnie inna warownia.
Burzliwe dzieje zamku
Na początku należy zaznaczyć, że w Małopolsce nad Jeziorem Czorsztyńskim wznosi się malowniczo na wzgórzu zamek Dunajec w Niedzicy. W tym tekście mowa o zamku na Mazurach, w Nidzicy.
Twierdza w Nidzicy jest jednym z najbardziej imponujących zamków krzyżackich w Polsce. Jego budowa rozpoczęła się w 1370 roku. Tuż przed bitwą pod Grunwaldem zamek został przejęty przez polskie wojska, gdyż pozostawał akurat bez obrony. Kilkadziesiąt lat później warownia trafiła w ręce czeskich wojsk zaciężnych, a ci bronili jej przed Krzyżakami.
Pierwsze poważne uszkodzenia przyniósł pożar w 1784 roku. Z kolei w 1812 twierdzę najechały i zniszczyły napoleońskie wojska. Nowe życie dla zamku znaleziono w XIX wieku, kiedy to stworzono tam sąd i więzienie. Pomysłodawcą takiego rozwiązania był radca sądowy Ferdynand Tymoteusz Gregorovius. W budynku powstały także mieszkania prywatne.
Duże zniszczenia nastąpiły podczas II wojny światowej. W 1945 r. budowlę zniszczyły radzieckie bomby. Dopiero w latach 60. wzięto się za rekonstrukcję zamku, który jest dziś największą atrakcją Nidzicy.
Wyróżniająca się warownia
Kilkoma rzeczami zamek w Nidzicy szczególnie się wyróżnia. Ma piękne krużganki obronne, a także freski gotyckie z przełomu XIV i XV wieku. Wśród nich znajduje się malowidło św. Weroniki adorowanej przez anioły.
Warto dodać, że w piwnicach wież mieściły się kiedyś więzienia. Środkowa część warowni pełniła rolę refektarza, czyli jadalni zakonu. Z kolei nad bramą mieszkały ważne osobistości: wójt i kapelan zakonu Zamek miał także piękną kaplicę oraz przysadziste basteje obronne.
Zamek w Nidzicy dziś
Potężna forteca w Nidzicy jest dziś siedzibą biblioteki, pracowni rzeźby, Muzeum Ziemi Nidzickiej, galerii sztuki, ekspozycji etnograficzno-historycznej oraz Bractwa Rycerskiego Komturii Nidzickiej. Na dziedziniec zamku i przedzamcze można wejść za darmo.