Zamek krzyżacki w Gniewie był jednym z największych na lewym brzegu Wisły. Potężna warownia, siedziba komtura gniewskiego, przeszła wiele oblężeń. Starostą był tam Jan Sobieski, jeszcze zanim został królem. Zamek Gniew był w swojej historii także m.in. więzieniem.

Zamek Gniew – czworoboczna twierdza Krzyżaków

zamek gniew
Zamek Gniew. Fot. Shutterstock

Od XIII wieku zamek w Gniewie góruje nad Wisłą leniwie płynącą w kierunku Bałtyku. Budowano go aż 40 lat. Ogłoszono twierdzę najpotężniejszym zamkiem Krzyżaków po lewej stronie Wisły.

Była to siedziba komtura gniewskiego, zwierzchnika zakonu. Zamek Gniew wielokrotnie przebudowywano, m.in. w połowie XV wieku, kiedy to m.in. przeniesiono bramę, powiększona została także kaplica.

Przebudowy miały też związek z najazdami. Gdy w roku bitwy pod Grunwaldem zamek został zdobyty, odbudowywano go kilka miesięcy. Twierdza w Gniewie została także podbita i spalona podczas wojny trzynastoletniej. Wkrótce odbili ją Krzyżacy.

Zamek Gniew przeszedł jeszcze kilka bitew. W lipcu 1463 roku miała miejsce bitwa na Zalewie Wiślanym, kiedy to odbijano twierdzę z rąk Piotra Dunina.

Jan Sobieski na zamku Gniew

Zamek Gniew. Fot. Shutterstock

Po zakończeniu wojny trzynastoletniej, na mocy II pokoju toruńskiego, zamek Gniew włączono do Polski. Zarządzany był przez wielu starostów i gościł ważne osobistości, m.in. w 1623 roku przebywał tu król Zygmunt III Waza.

W czasie potopu szwedzkiego twierdza została ponownie zdobyta, ale na krótko. Następnie przetrzymywano tu szwedzkich jeńców. W późniejszych latach starostą na zamku Gniew był Jan Sobieski, jeszcze zanim został królem. Rozbudował zamek (dobudowano barokową rezydencję dla Marii Kazimiery).

Dużą przebudowę zamek Gniew przeszedł w czasie rozbiorów. Trafił w ręce pruskie, stał się wtedy spichlerzem. Z kolei w połowie XIX w. wielką wieżę zastąpiono mniejszą, zniknęły też fosy i gdanisko (latryna).

Zamek Gniew obecnie

Zamek Gniew. Fot. Shutterstock

Ostatnie przebudowy miały miejsce już po II wojnie światowej, kiedy to w twierdzy znajdowało się niemieckie więzienie dla Polaków. Powojenna odbudowa miała na celu upodobnić zamek do tego pierwotnego, z czasów średniowiecza.

Obecnie zamek Gniew znajduje się w rękach prywatnej firmy. Jest tu hotel, odbywają się też liczne imprezy, takie jak turnieje rycerskie. Powstało nawet lądowisko dla śmigłowców.

W tych okolicach natrafimy na więcej warowni krzyżackich. Po drugiej stronie Wisły jest droga nr 55 – jadąc nią mijamy zamki w Kwidzynie, Sztumie i dojeżdżamy do zamku w Malborku.

Czytaj także: Malbork – prawdy i mity. Sprawdź, czy wiesz wszystko o zamku

I również: Zamek w Kwidzynie – intrygująca twierdza