Zwierzyniec to pięknie położone miasto nad rzeką Wieprz, tuż przy Roztoczańskim Parku Narodowym, w województwie lubelskim, powiecie zamojskim. Powstał już w 1593 roku, ale prawa miejskie uzyskał dopiero w 1990. Zwierzyniec ma nam dzisiaj do zaoferowania przede wszystkim czyste powietrze, piękno przyrody oraz wspaniałe pamiątki po czasach minionych. Oto co warto według nas zobaczyć w Zwierzyńcu.
Zwierzyniec – słów kilka na temat jego bogatej przeszłości
Historia Zwierzyńca zaczyna się 1593 roku. Powstał jako jeden z ośrodków Ordynacji Zamojskiej, założonej cztery lata wcześniej przez Jana Sariusza Zamoyskiego. Początkowo powstał tutaj dwór myśliwski nad stawem. W pobliżu niego Zamoyscy zbudowali pokaźny zwierzyniec, otoczony długim na 30 km parkanem. Zamieszkały w nim jelenie, sarny, dziki, wilki, żbiki i tarpany. Stąd wzięła się zresztą nazwa miejscowości.
Ze Zwierzyńcem związana jest postać królowej Marysieńki, żony Jana III Sobieskiego. Zanim Maria Kazimiera d’Arquin poślubiła przyszłego króla Polski, była żoną III ordynata, Jana Sobiepana Zamoyskiego, z którym miała czwórkę dzieci. To z jej inicjatywy powstał staw z wyspą, na której Maria kazała zbudować altanę z przeznaczeniem na teatr. Dopiero sto lat później został on przekształcony w kościół na wodzie, o którym przeczytacie dalej. W trakcie małżeństwa z Zamoyskim Marysieńka kochała jednak Jana Sobieskiego. Po śmierci męża poślubiła w 1665 r. wybranka serca, zanim jeszcze ten został królem Polski (w 1674 r.).
Roztoczański Park Narodowy
Roztoczański Park Narodowy został utworzony w 1974 roku i obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza. Zajmuje powierzchnię 8483 ha i na jego terenie znajduje się hodowla koników polskich. Zwierzęta mają do dyspozycji 180 ha i żyją tam wolno, bez ingerencji człowieka. Są dokarmiane tylko w razie długiej i surowej zimy.
Jest to najbardziej zalesiony park narodowy w Polsce, lasy zajmują ponad 95 proc. powierzchni. Dla pełniejszej ochrony na jego terenie stworzono pięć obszarów ochrony ścisłej: Bukową Górę, Czerkies, Jarugi, Międzyrzeki i Nart. W samym Zwierzyńcu istnieje Ośrodek Edukacyjno-Muzealny, gdzie obejrzymy wystawy stałe oraz czasowe. Warto odwiedzić to miejsce, by dowiedzieć się więcej o faunie i florze parku jak i całego Roztocza.
Pałac Plenipotenta vis-à-vis Browaru
Pałac Plenipotenta, zwany potocznie Plenipotentówką, znajduje się przy ul. Plażowej. Jest to podmurowana, drewniana willa powstała w latach 1880-1890 w stylu szwajcarskim, co odpowiadało ówczesnej modzie. Zbudowana została z inicjatywy XIV ordynata Tomasza Franciszka Zamoyskiego. Obecnie w budynku mieści się siedziba dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego. Został on odrestaurowany w sto lat po swoim powstaniu. Teren wokół Plenipotentówki jest ogrodzony drewnianym płotem, a do środka wchodzi się przez drewnianą bramę z napisem nad wejściem: Roztoczański Park Narodowy.
Po drugiej stronie ulicy znajduje się browar założony w 1806 roku przez Stanisława Kostkę Zamoyskiego. Początkowo produkowano tu angielskie ciemne piwo typu porter. Na przestrzeni dwóch wieków browar ulegał rozbudowie, zniszczeniom, odbudowom oraz w końcu został znacjonalizowany. Obecnie dzierżawiony jest przez lubelskie zakłady piwowarskie Perła. Rodzina Zamoyskich prowadzi jednak starania, żeby browar odzyskać.
Kościół na wodzie pw. św. Jana Nepomucena
Kościół pw. św. Jana Nepomucena zwany potocznie kościołem na wodzie lub kościołem na wyspie, uznaje się za największą atrakcję Zwierzyńca. Jest rzeczywiście bardzo malowniczo położony, na jednej z czterech wysp zlokalizowanych na stawie. Staw z wyspami powstał z inicjatywy królowej Marysieńki (która jeszcze wtedy królową nie była). Dzięki niej został zbudowany teatr. W latach 1741-47 został on przebudowany na kościół z inicjatywy Teresy i Tomasza, VII ordynata Zamoyskich. Był to z ich strony akt dziękczynny za szczęśliwe narodziny długo wyczekiwanego syna Klemensa.
Początkowo kościół służył bardziej jako kaplica ze względu na niewielkie rozmiary. Później dobudowano do niego boczne nawy. Budowla zachwyca późnobarokową architekturą i wnętrzem, które zdobią przepiękne, XVIII-wieczne polichromie pędzla Łukasza Smuglewicza. Zdobienia te są zabytkiem wyjątkowym na skalę światową.
Zwierzyńczyk – spacer w parku
Zwierzyńczyk to piękny, nowoczesny, niedawno powstały kompleks parkowy. Oficjalnie zwie się on Zabytkowym układem wodno-pałacowym. Na jego modernizację przeznaczono fundusze z Unii Europejskiej.
W Zwierzyńczyku znajdziemy urokliwe alejki przecinające stawy. Zieleń jest zadbana i pięknie zaprojektowana. Na terenie parku dostępne jest darmowe wi-fi, a dzięki latarniom jest to przyjemne miejsce na wieczorne spacery.