Góra Świętej Anny – to nazwa wzgórza i niewielkiej miejscowości w woj. opolskim przy autostradzie A4. Kojarzy się głównie z celem pielgrzymek, ale stoi tam nie tylko bazylika i kalwaria, czyli szlak kaplic przedstawiających Mękę Pańską. Jest także amfiteatr na świeżym powietrzu i mauzoleum powstańców śląskich, unikatowy geopark i Muzeum Czynu Powstańczego, a także zjeżdżalnia grawitacyjna, która na pewno ucieszy najmłodszych.
Góra Świętej Anny – miejsce kultu
Na szczycie wzgórza wznosi się franciszkański klasztor, a także bazylika i sanktuarium z figurką św. Anny Samotrzeciej i jej relikwiami. Dookoła dziedzińca klasztornego stoi zespół piętnastu stuletnich konfesjonałów. Pielgrzymi udają się też do groty wykonanej na wzór tej w Lourdes. W 1980 roku świątyni nadano tytuł bazyliki mniejszej.
Kalwaria na Górze Świętej Anny
Wokół wzgórza i bazyliki rozlokowanych jest ponad 30 kaplic symbolizujących Mękę Pańską, a także m.in. ołtarz, grota i pustelnia. Budowę kalwarii rozpoczęto w 1700 roku na wzór tej w Kalwarii Zebrzydowskiej. Ufundował ją Jerzy Adam Gaszyn.
Są tu zarówno kaplice symbolizujące konkretne stacje drogi krzyżowej (jak św. Weronika, Szymon Cyrenejczyk) miejsca (Ogrójec, pałac Annasza, pałac Heroda, więzienie, Ratusz Piłata) i świętych (św. Rafała, św. Helenę).
Amfiteatr, mauzoleum i muzeum
Wszystkie trzy obiekty: amfiteatr, mauzoleum i muzeum, łączy historia sięgająca początków XX w. Między 21 a 26 maja 1921 roku, toczyła się bitwa o Górę Świętej Anny podczas III powstania śląskiego. Powstańcy śląscy walczyli z Freikorpsem, a bitwa ostatecznie zakończyła się zwycięstwem Niemców i miejscowość pozostała w granicach Republiki Weimarskiej.
Do czasów I wojny światowej w miejscu amfiteatru znajdował się kamieniołom. Przed II wojną światową władze niemieckie postanowiły upamiętnić poległych w III powstaniu śląskim rodaków, dlatego przebudowano kamieniołom. Amfiteatr szacowano na 50 tys. osób pojemności (w tym 40 tys. miejsc stojących). Dziś wciąż robi on ogromne wrażenie.
Nad krawędzią amfiteatru w 1938 roku zbudowano mauzoleum ku czci poległych 50 (lub 51) niemieckich powstańców. Przepełnione było symboliką nazistowską. W środku znajdowała się m.in. swastyka, a także napisy opisujące dzieje Niemiec wedle nazistowskiej propagandy.
Z kolei Muzeum Czynu Powstańczego przedstawia historię już z zupełnie innej strony. Otwarto je w 1964 roku. Najpierw jego siedzibą był budynek szkoły w Leśnicy, w którym podczas powstania stacjonowało dowództwo powstańców z Katowickiego Pułku Powstańczego. W 1980 roku przeniesiono placówkę do Domu Polskiego we wsi Góra Świętej Anny. W muzeum można oglądać eksponaty związane z samym powstaniem, ale też klasztorem. Ponadto zgłębimy dzieje Polaków w Niemczech, polskiego harcerstwa na terenie Niemiec i ruchu narodowego w latach 1848-1918.
Geopark i zjeżdżalnia grawitacyjna
W Polsce znajdują się jedynie trzy geoparki, w tym jeden właśnie na Górze Świętej Anny (pozostałe to polska część Łuku Mużakowa i Karkonoski Park Narodowy wraz z otuliną).
Na Górze Świętej Anny znajdują się unikatowe formacje geologiczne. Głównie są to skały ze środkowego triasu, ale też osady z piaskowców i m.in. zlepieńce karbońskie. Można też zobaczyć głazy narzutowe, jakie pozostawił lądolód.
Różnorodność skał można podziwiać dzięki temu, że późniejsze procesy geologiczne odkryły ich budowę. Są tam zapadliska, uskoki i deformacje, które odsłaniają ciekawe formy skalne. Warto, by opowiedział nam o nich przewodnik. Można jednak zwiedzać geopark samodzielnie – pieszo lub na rowerze. Należy na to przeznaczyć kilka godzin.
Po takiej wycieczce najmłodsi ucieszą się ze zjazdu zjeżdżalnią grawitacyjną. Czym się różni od innych zjeżdżalni? Sama nazwa może być zastanawiająca (w końcu każda zjeżdżalnia na świecie jest grawitacyjna), więc wyjaśniamy. To metalowa prowadnica podobna do rynny toru saneczkowego, posadowiona na zboczu wzgórza. Po torze jeżdżą dwuosobowe wagoniki. Trzeba przyznać, że ma on imponującą długość – 600 metrów. Zjeżdżalnia reklamuje jako najciekawsza atrakcja turystyczna dla dzieci jaką oferuje Góra Świętej Anny.
