Kaplica Czaszek w Czermnej, obecnie dzielnicy Kudowy-Zdroju jest uznawana za jedną z najciekawszych atrakcji regionu. Ta niewielka, barokowa kaplica jest wypełniona około 30 tysiącami ludzkich kości. Świadomość tego, że szczątki te są autentyczne ściąga tu każdego roku rzesze turystów, którzy pragną na własne oczy zobaczyć to niezwykłe miejsce. Jak powstała kaplica w Czermnej?
Kaplica Czaszek – jedyne takie ossuarium w Polsce
Kaplica Czaszek jest ściśle związana z osobą księdza Wacława Tomaszka, Niemca o czeskich korzeniach, który w latach 1764-1804 pełnił posługę proboszcza w parafii św. Bartłomieja w Czermnej. Pewnego dnia zauważył, że w pobliżu parafialnej dzwonnicy psy wygrzebały ludzkie kości. Wraz z grabarzem Langerem i kościelnym Schmidtem, proboszcz zebrał kości i postanowił przeszukać okolicę.
Odnalezione zostały tysiące ludzkich szczątków należących do ofiar szeregu wojen i epidemii, które zdziesiątkowały miejscową ludność w XVII i XVIII wieku. Ponieważ ksiądz Tomaszek podczas wizyty w Rzymie zwiedził katakumby, w których zobaczył wyeksponowane ludzkie szczątki, postanowił przy swoim kościele parafialnym w Czermnej zrobić to samo.
Budowę kaplicy rozpoczęto w 1776 roku. Oczyszczanie, dezynfekcja i wybielanie kości zajęło księdzu i jego pomocnikom 8 lat. Swoje dzieło proboszcz kontynuował aż do śmierci w 1804 roku. Ostatnią wolą księdza Tomaszka było, żeby spocząć w kaplicy wśród pozostałych zebranych przez niego szczątków zmarłych.
Kaplica Czaszek – wspólny grobowiec przyjaciół i wrogów
W kaplicy znajdują się kości ofiar wojen śląskich, które przetoczyły się przez te ziemie w latach 1740-1742 i 1744-1745, wojny siedmioletniej 1756-1763 oraz epidemii, które następowały po nich. W regionie tym mieszały się również wpływy trzech odłamów chrześcijaństwa: katolicyzmu, protestantyzmu i husytyzmu. Wszystkie te animozje zebrały żniwo wśród ludzi różnego pochodzenia, wyznania, wieku i płci. Poprzez dzieło księdza Tomaszka spoczęli oni obok siebie na widoku wszystkich tych, którzy chcą oglądać.
Kaplica Czaszek – memento mori, czy może carpe diem
Sufit i ściany kaplicy pokrywa około 3000 czaszek i misternie ułożonych kości. Pod posadzką kaplicy spoczywa jeszcze około 30 tysięcy szczątków. Kiedy wchodzi się do środka ossuarium w Czermnej, przypominają się słowa: z prochu powstałeś i w proch się obrócisz. Pewnie każdy z nas reaguje trochę inaczej widząc to miejsce. Ciekawe, że kaplica ta jest częstą destynacją dla wycieczek szkolnych. Z całą pewnością jest to jedyny taki obiekt w Polsce, w którym wizyta skłania do refleksji nad ulotnością życia.
Warto pamiętać, że w poniedziałki kaplica jest zamknięta dla zwiedzających. W pozostałe dni otwierana jest od 9 do 10 (w zależności od miesiąca) i zamykana od 15:45 do 17:30 (w zależności od miesiąca).