Bełchatów – znajduje się tutaj największa w Polsce odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego, która jest zarazem największą dziurą w ziemi w skali Europy. Wraz ze swoją gigantyczną maszynerią stanowi pejzaż jak wyjęty z filmu Mad Max. Jest to miejsce wprost nieprawdopodobne, widoczne z orbitalnej stacji kosmicznej. Niestety wraz z Elektrownią Bełchatów jest obecnie największym problemem środowiskowym na mapie Europy.

Wydobycie węgla – Bełchatów i Szczerców

bełchatów kopalnia węgla brunatnego polska
Bełchatów, Kopalnia Węgla Brunatnego

Wydobycie węgla brunatnego w tym miejscu sięga roku 1960, kiedy to złoża zostały zlokalizowane w Bełchatowie. Państwowe Przedsiębiorstwo Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów założone w 1975 roku rozpoczęło prace, które w 1980 r. doprowadziły do wydobycia pierwszych ton węgla. Po ośmiu latach działalności przedsiębiorstwa kopalnia osiągnęła zakładaną zdolność wydobywczą, czyli 38 i pół miliona ton surowca rocznie. Drugi teren wydobycia kopaliny powstał w 2002 r. w Szczercowie i w 2009 r. zaczęło się tutaj regularne wydobycie.
Wydobyty tutaj węgiel jest spalany w Elektrowni Bełchatów. Jest to największy producent prądu w Polsce i zarazem największy emitor CO2 i rtęci (2820 kg rtęci wyemitowane w 2016 r. wg danych European Environmental Bureau) w całej Europie. W obecnej sytuacji KATASTROFY KLIMATYCZNEJ państwowa spółka PGE, która jest właścicielem Elektrowni Bełchatów, została pozwana przez fundację ClientEarth do sądu za zatruwanie środowiska w globalnej skali. Fundacja domaga się, żeby Elektrownia skończyła ze spalaniem węgla najpóźniej do 2035 r.  

Zwiedź kopalnię i zobacz na własne oczy skalę problemu

kości mamuta skamieliny skamieliny mamuta
Kości mamuta, shutterstock

Dla zainteresowanych miejsce to można zwiedzić z przewodnikiem. Są trzy scenariusze do wyboru. Pierwszy z nich to wycieczka standardowa obejmująca projekcję filmu o historii wydobycia tutaj w Sali Tradycji kopalni Bełchatów oraz przejazd na tarasy widokowe.
W Sali Tradycji można zobaczyć niezwykłe eksponaty skamielin, jak np. kości czaszki mamuta znalezionych w wyrobisku w trakcie prac geologicznych. Drugi scenariusz jest przeznaczony dla osób powyżej 15 roku życia i obejmuje dodatkowo wjazd do wyrobiska i możliwość obejrzenia gigantycznych maszyn z bliska. Można poczuć się wtedy jak krasnoludek, ale także zdać sobie sprawę do jakiego stopnia kopalnia zniszczyła w tym miejscu środowisko naturalne!
Ostatnim proponowanym scenariuszem jest możliwość zwiedzenia wybranego obszaru działalności kopalni.

Od 1960 r. kiedy rozpoczęło się wydobycie w Bełchatowie do dzisiaj minęło prawie 60 lat. W tym czasie doszło do nieprawdopodobnej degradacji środowiska. Obecnie musimy robić wszystko, żeby dalszą katastrofę klimatyczną zatrzymać. Żeby to zrobić trzeba skończyć z wydobyciem i spalaniem węgla w Bełchatowie. 

Góra Kamieńsk – najwyższe wzniesienie w środkowej Polsce

góra kamieńsk bełchatów kopalnia węgla brunatnego
Góra Kamieńsk, Bełchatów, fot. gorakamiensk.info

Ubocznym efektem działalności kopalni jest Góra Kamieńsk, która stanowi ośrodek rekreacyjny regionu. Wznosi się na 386 m n.p.m. i powstała ze zwałowiska zewnętrznego Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów. W 2004 r. powstał tutaj Ośrodek Sportu i Rekreacji – Góra Kamieńsk, którego największą atrakcją stał się ufundowany przez kopalnię wyciąg narciarski zlokalizowany na północnym stoku. Oprócz stoku narciarskiego jest tutaj też do dyspozycji letni tor saneczkowy, ponad 40 km ścieżek rowerowych, mały plac zabaw dla dzieci oraz ściankę wspinaczkową. Ośrodek oferuje też bazę gastronomiczno-noclegową. W krajobraz góry wpisuje się również ferma wiatrowa założona w 2001 r. na szczycie zwałowiska. Inwestycja ta miała być wyrazem nowoczesnego podejścia do pozyskiwania energii, a stała się w naszym odczuciu cyniczną odpowiedzią na rzeczywistą potrzebę ograniczenia emisji CO2 i innych toksycznych pierwiastków przez Elektrownię do atmosfery.

Kopalnia Węgla Brunatnego w Bełchatowie – praca dniem i nocą

bełchatów, kopalnia węgla brunatnego
Bełchatów, Odkrywkowa Kopalnia Węgla Brunatnego, shutterstock

Wydobycie węgla w rejonie Bełchatowa jak i Szczerców odbywa się nieprzerwanie, dniem i nocą. Po zmroku oświetlone maszyny i taśmociągi robią jeszcze bardziej piorunujące wrażenie. Efekt pracy ludzi i maszyn pokrywa w 60 proc. zapotrzebowanie na prąd w Polsce i zasila nieustanną pracę Elektrowni Bełchatów. Czyż nie mamy niezaspokojonej potrzeby na prąd? Największa dziura w Europie pokazuje do jakiego stopnia musimy naruszyć otaczające nas środowisko naturalne, żeby zaspokoić potrzeby naszej cywilizacji.

W czasach gdy mówi się coraz więcej o korzystaniu z zasobów energii odnawialnej, miejsce to budzi nasze przerażenie. Trzeba jednak pamiętać, że powstało w czasach gdy myślenie ekologiczne było jeszcze w powijakach. Gdy skończy się węgiel, a spółka nie rozpocznie nowej, planowanej odkrywki w Złoczewie (50 km od Bełchatowa) na miejscu wyrobiska ma powstać ogromne jezioro. Zamiast modlić się do boga, żeby polski rząd skończył z wydobyciem i spalaniem węgla brunatnego, musimy wspierać wszelkie organizacje, które od lat działają w tej dziedzinie (np. fundacja ClentEarth, Greenpeace itp.). Po to, żeby uchronić Ziemię (i nasze dzieci i wnuki) przed zagładą.

bełchatów
Bełchatów, fot. Shutterstock