Wawel to krakowskie wzgórze, na którym poczujemy się jak królowie. To tu znajdowała się siedziba największych władców Polski. Wawel kryje historyczne komnaty, zbiory pamiętające czasy pierwszych Piastów oraz grobowce królów. To miejsce wyjątkowe dla każdego Polaka. Poznaj najciekawsze fakty związane z tym historycznym miejscem.
Wawel – tu zasiadali polscy królowie
Wawel to krakowskie wzgórze znajdujące się w historycznej części miasta. Początkowo nazywał się Wąwel. Jedna z teorii zakłada, że nazwa Wąwel oznaczała wyniosłość wśród mokradeł, którymi otoczone było wzgórze. Znaleziska odnalezione na Wawelu wskazują, że pierwsi osadnicy mogli zamieszkiwać tu nawet 100 tys lat p.n.e. Tutaj swoją siedzibę miało plemię Wiślan, których państwo powstało na przełomie VIII i IX wieku.
Pod koniec IX wieku, ziemie Wiślan zostały włączone w utworzone w tym czasie państwo polskie. Pierwszy władca Polski Mieszko I wybrał Wawel na swoją siedzibę. Tutaj również zaczęto budowę pierwszych budowli sakralnych, a Kraków stał się najważniejszym polskim ośrodkiem chrześcijaństwa. Również kolejni królowie obrali sobie Wawel za najważniejsze miejsce administracyjne Polski.
Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną
Na krakowskim wzgórzu miała miejsce pierwsza historyczna koronacja polskiego władcy. Był nim Władysław Łokietek w roku 1306. On także zbudował na Wawelu trzecią gotycką katedrę, w której po śmierci został pochowany. To zapoczątkowało utworzeniu w tym miejscu nekropolii polskich władców.
Wyjątkowy charakter Wawelowi nadał Kazimierz Wielki. Mówi się o nim że zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną. To on przebudował drewniane budowle na murowane oraz zbudował w Polsce wiele zamków otoczonych murami. Podczas jego panowania Wawel nabrał nowoczesnego charakteru, którym nie odbiegał od innych europejskich miast.
Lata świetności krakowskiego wzgórza trwały do roku 1595. W tym roku w zamku miał miejsce pożar. Choć budowle zostały odbudowane to jednak Wawel nie pełnił już nigdy tak znaczącej roli jak za panowania wcześniejszych władców. W czasach zaborów miejsce to było wielokrotnie przejmowane przez Rosję, Austrię i Prusy. A w czasie niemieckiej okupacji na Wawelu mieszkał hitlerowski generalny gubernator Hans Frank.
Zbiory pamiętające pierwszych Piastów
Na wzgórzu wawelskim znajdują się dwa zabytkowe zespoły budowlane: Zamek Królewski oraz bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława. Gromadzenie zbiorów na Wawelu rozpoczęto w latach 20. XX wieku. W trakcie wojny cenne dzieła ewakuowano za granicę a po ich powrocie utworzono 5 stałych ekspozycji:
- Reprezentacyjne Komnaty Królewskie
- Prywatne Apartamenty Królewskie
- Skarbiec Koronny i Zbrojownia
- Sztuka Wschodu
- Wawel Zaginiony
Na Zamku Królewskim znajdziemy między innymi: zabytkowe meble, portrety królów, obrazy przedstawiające sceny historyczne, chorągiew królewską z czasów Zygmunta II Augusta, broń zabytkową czy zbiór namiotów wschodnich z XVII i XVIII wieku.
Jednym z najcenniejszych eksponatów na Wawelu jest jednak Szczerbiec – miecz koronacyjny królów polskich. Jest to jedyny zachowany symbol władzy dynastii Piastów. Miecz podczas koronacji umieszczano w katedrze na ołtarzu konfesji przed przybyciem orszaku z przyszłym królem. Następnie był on przypasywany do króla podczas koronacji.
Smok Wawelski
Z Wawelem związana jest także legenda o smoku, który gdy powstał Kraków, zaatakował miasto. Jego kryjówką miała być jaskinia zwana Smoczą Jamą u podnóża wzgórza wawelskiego. Potwór ten porywał i pożerał bydło, konie, woły a nawet ludzi. W obronie mieszkańców przybył Szewczyk Skuba, któremu Krak za zgładzenie bestii dał rękę swojej córki, Wandy. Szewczyk wypełnił owieczkę siarką, próchnem, woskiem, żywicą i smołą, a niczego niepodejrzewający smok połknął przynętę i zginął.
Czytaj więcej o smoku: Smok Wawelski – legenda o symbolu Krakowa
Dziś dla turystów udostępniona jest Smocza Jama upamiętniająca tego legendarnego potwora. Główny ciąg jaskini stanowi trasa turystyczna o długości 82 metrów. Przy wejściu do Smoczej Jamy znajduje się także rzeźba Smoka Wawelskiego ziejącego ogniem.