Boże Narodzenie to wyjątkowy czas w roku. Spotykamy się wtedy z rodziną, dzielimy opłatkiem, kolędujemy i wspólnie zasiadamy do wieczerzy wigilijnej. Dla Polaków gwiazdka to magiczny czas, kiedy kultywujemy wielopokoleniowe tradycje. Zobaczcie jak na przestrzeni lat wyglądało Boże Narodzenie w naszym kraju. Święta w Polsce na starej fotografii pozwalają przenieść się w czasie i zobaczyć jak niewiele zmieniło się w naszych świątecznych tradycjach.
Choinka to obowiązkowy punkt przygotowań
Fotografia powstała 17 grudnia 1972 roku. Na zdjęciu mężczyzna niesie kupioną choinkę do samochodu – Trabanta 601. Zdjęcie zostało wykonane w Warszawie w punkcie sprzedaży choinek i ozdób świątecznych na tyłach kamienicy przy ul. Śliskiej 52.
W Polsce tradycja przyozdabiania choinek pojawiła się dopiero na początku XIX wieku. Zwyczaj ten przywędrował do nas z Niemiec i początkowo był kultywowany jedynie w dużych miastach. Z czasem choinki stały się popularne do tego stopnia, że wyparły w okresie międzywojennym inną tradycję kultywowaną na polskiej wsi – wieszania pod sufitem podłaźniczki (naturalnej ozdoby stworzonej z czubka jodły lub świerku)
Punkty sprzedaży świątecznych drzewek
Zdjęcie wykonano 17 grudnia 1972 roku. Widać tu punkt sprzedaży choinek przy ul. Śliskiej 8 w Warszawie. Miejsca takie jak to do dziś są popularne na osiedlach w małych i dużych miastach. Możemy w nich kupić wymarzone drzewko, które ozdobi nasze mieszkanie.
Choinka ma duże znaczenie w polskiej kulturze. Od dawna uważa się że jest to symbol życia, odradzania się i płodności. Uważa się także, że osoba, która zetnie choinkę na święta będzie się cieszyła powodzeniem i szczęściem przez następny rok.
Rodzinna wyprawa po choinkę
Fotografię wykonano w grudniu 1976 roku. Przedstawia kobietę, mężczyznę oraz dziecko z bożonarodzeniowym drzewkiem stojących przy ul. Polnej 50 w Warszawie. Na zdjęciu widoczne są charakterystyczne dla tamtych czasów samochody: Fiat 125p i Syrena.
Według ludowych wierzeń zasadzenie świątecznej choinki miało wróżyć przybyciem nowego członka rodziny. Jeśli drzewko się przyjęło wróżyło to, pojawieniem się nowego potomka.
Wspólne wieszanie bombek
Tę fotografię wykonano w Wigilię 1974 roku. Przedstawia dziecko, które wraz z tatą ubiera bożonarodzeniowe drzewko.
Nie tylko choinka ma w Polsce znaczenie symboliczne. Także ozdoby, które wieszamy na świątecznym drzewu mają symbolizować różne rzeczy. Oświetlenie służyło odganianiu złych mocy, Gwiazda Betlejemska na czubku choinki miała pomagać w powrotach do domu z dalekich podróży, anioły natomiast wieszano aby zapewnić opiekę domownikom.
Prezenty pod choinką
Zdjęcie przedstawia rodzinę przy świątecznym drzewku w otoczeniu prezentów. Wykonano je prawdopodobnie 24 grudnia 1975 roku.
W Polsce zwyczaj obdarowywania się prezentami w Wigilię istnieje od XVIII wieku. Początkowo na wsiach zwyczaj ten był rzadko praktykowany. Wówczas prezenty dostawały tylko dzieci. Początkowo były to tylko słodycze i symboliczne drobiazgi.
Wspólna wieczerza wigilijna
Fotografia została wykonana 24 grudnia 1926 roku. Zobaczyć na niej można rodzinną wieczerzę jednej z warszawskich rodzin.
W Polsce Wigilia Bożego Narodzenia ma znaczenie religijne. W tradycji chrześcijańskiej jest to dzień poprzedzający narodzenie Jezusa. Zgodnie z tradycją w Polsce kolację wigilijną rozpoczyna się gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej za którą podążali Trzej Królowie na narodziny Jezusa. Kolację rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii Mateusza lub Ewangelii Łukasza. Następnie wszyscy uczestnicy wieczerzy przełamują się opłatkiem i składają sobie życzenia.
Biesiadowanie przy stole
To zdjęcie wykonano w Wigilię Bożego Narodzenia 1926 roku. Widzimy tu dużą rodzinę spożywającą świąteczną kolację.
Według tradycji na wigilijnym stole powinno znaleźć się dwanaście potraw. Tradycja nakazuje, aby wśród nich znalazły się wszystkie płody ziemi: z pola, lasu, sadu i wody. Potrawy powinny być przygotowane głównie z ziaren maku, zbóż, miodu, grzybów oraz ryb. Każda z nich ma swoje symboliczne znaczenie.
Święta w różnych regionach Polski
Fotografia przedstawia rodzinę świętującą Boże Narodzenie. Wykonano ją 25 grudnia 1977 roku.
W Polsce przygotowania do świąt rozpoczynają się adwentem. Jest to trzytygodniowy okres oczekiwania na narodziny Jezusa. Po uroczystej wieczerzy wigilijnej 24 grudnia, Polacy udają się na pasterkę. Według tradycji jest ona upamiętnieniem przybycia do Betlejem pasterzy, którzy jako pierwsi oddali hołd Jezusowi. W Polsce także kolejne dwa dni są świętowane. 25 grudnia to dzień Bożego Narodzenia a 26 grudnia to święto obchodzone na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską.
Prezenty dla najmłodszych
Dokładna data zdjęcia nie jest znana. Zostało ono wykonane w święta Bożego Narodzenia między rokiem 1970 a 1980. Widzimy na nim dwójkę dzieci siedzących pod choinką z dmuchaną zabawką.
W Polsce prezenty dla dzieci i dorosłych przynoszone są w Wigilię. W zależności od regionu kraju upominku wręcza święty mikołaj, Gwiazdor, Dziadek Mróz, Aniołek, Dzieciątko lub Gwiazdka.
Obchodzenie świąt w zakładach pracy
Fotografia została wykonana 24 grudnia 1925 roku. Przedstawia przygotowania do świąt Bożego Narodzenia w oddziale policji konnej w Warszawie.
Zwyczaj symbolicznego ubierania choinki, dzielenia się opłatkiem i wspólnego zasiadania do posiłku istnieje w Polsce nie tylko w domach. Także zakłady pracy co roku organizują symboliczne wigilie. Jest to okazja do obdarowania się drobnymi upominkami i złożenia sobie życzeń na mniej formalnym gruncie.