Grodzisko w Tumie – bezcenny pomnik historii i dawna stolica Polski

Pod Łęczycą w woj. łódzkim znajdziesz prawdziwy turystyczny skarb – Tum. To właśnie tam znajduje się słynna kolegiata, ale także mniej znana atrakcja. Słowiańskie grodzisko w Tumie jest niezwykle cennym stanowiskiem archeologicznym. Każdy może dostrzec zarys dawnej osady jak na dłoni. Wyobraźnia pracuje w tym miejscu pełną parą, zwłaszcza gdy uświadomimy sobie, że to dawna stolica Polski. Taką rolę gród w Tumie pełnił okresowo w czasach pierwszych Piastów.

Słowiańskie grodzisko o owalnym kształcie

W sercu Polski kryje się niezwykle cenne miejsce, którego historia sięga początku osadnictwa Słowian na tych terenach. Tum znajduje się tuż pod Łęczycą w województwie łódzkim i jest znany głównie dzięki pięknej kolegiacie. Dosłownie rzut beretem od kolegiaty można znaleźć skarb, który najczęściej jest pomijany przez turystów. Gołym okiem widać zarys grodziska o owalnym kształcie, które w średniowieczu było przez pewien czas jednym z najważniejszych w państwie. Badania archeologiczne grodziska w Tumie pozwoliły na odkrycie drewnianych pozostałości osad, a także innych śladów osadnictwa.

Zainteresowanie tym miejscem może się wkrótce zmienić, gdyż w planach jest jego wyeksponowanie i budowa muzeum. Rekonstrukcja grodu będzie wyzwaniem, którego po szczegółowych badaniach podjęło się Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne w Łodzi.

Rewitalizacja grodziska w Tumie

Prace mają się toczyć w 2021 roku, choć pierwotny plan zakładał ich wcześniejsze rozpoczęcie. Wszystko pokrzyżowała jednak pandemia koronawirusa. Udało się przedłużyć termin inwestycji bez konieczności zwrotu unijnego dofinansowania, które pokryje część prac.

Inwestycja zakłada odbudowanie części konstrukcji dawnego grodziska wraz z bramą wjazdową, a także umocnienie wałów obronnych i budowę wieżyczki rycerskiej. Obok powstanie muzeum, w którym będzie można poznać historię grodziska w Tumie.

Grodzisko w Tumie zaliczane jest do historycznie kluczowych obiektów z początków państwa polskiego. Ośrodek odgrywał istotną rolę administracyjną – był grodem książęcym i kasztelańskim, a nawet pełnił funkcję stolicy Królestwa. Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne w Łodzi, w oparciu o przeprowadzone prace wykopaliskowe i badawcze, opracowało projekt rekonstrukcji łęczyckiego grodu.

Zobacz również: Łęczyca – atrakcje królewskiego miasta (Top 8)

Dawna stolica Polski

Gród w Tumie w czasach pierwszych Piastów był stolicą Polski. Taką funkcję pełnił okresowo, w tym w okresie panowania Bolesława Krzywoustego, co opisał w swojej kronice Gall Anonim. Podobno w pobliskiej kolegiacie odbył się pierwszy polski sejm zwołany przez Kazimierza Sprawiedliwego, co na swoim obrazie „Sejm w Łęczycy” miał upamiętnić Jan Matejko. Nie ma wątpliwości, że grodzisko w Tumie pełniło ważną rolę, nie tylko goszcząc królów, ale pełniąc funkcję administracyjną. Znajdowała się tu siedziba książęca i kasztelańska, a opisując niezwykłą rangę tego miejsca, nie można nie wspomnieć o kolegiacie.

Kolegiata w Tumie

Ten niezwykły zabytek to jeden z najznamienitszych przykładów architektury romańskiej w całej Polsce. Według niektórych źródeł od 997 roku podobno działało tu pierwsze w Polsce opactwo benedyktynów. Najnowsze badania wykazują jednak, że obecność zgromadzenia zakonnego możemy potwierdzić od II połowy XI wieku.

Budowla, którą można podziwiać dziś, powstała około 1487 roku. Z tego czasu zachowały się arkady i filary międzynawowe, a także sklepienie krzyżowo–żebrowe. Co prawda w 1705 roku Szwedzi zdewastowali kolegiatę, a ofiarą kolejnych zniszczeń padła ona podczas II wojny światowej, jednak udało się ocalić to miejsce od zapomnienia i odbudować.

Czytaj także: Kolegiata w Tumie – zainspirowała Pana Samochodzika

Skansen Łęczycka Zagroda Chłopska

Tuż obok grodziska i kolegiaty znajduje się skansen w Kwiatówku koło Tumu. Jest on oddziałem Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. W tym miejscu możecie dosłownie przenieść się w czasie i oglądać charakterystyczną architekturę wiejską z tych okolic. Wśród zabytków znajduje się wiejski dom z wyposażeniem, obory, jak również stajnie, wiatraki i inne małe obiekty przemysłowe oraz kapliczki. Bilety normalne do Skansenu Łęczyca Zagroda Chłopska kosztują 9 zł, a ulgowe 6 zł.