Strona głównaCiekawostkiSkarb Talleyrandów – tajemnicza zagadka zaginionych kosztowności

Skarb Talleyrandów – tajemnicza zagadka zaginionych kosztowności

Wśród najcenniejszych zaginionych skarbów w Polsce należy wymienić Skarb Talleyrandów. Nie ma choćby śladu po wielkiej fortunie, która zdawała się być naznaczona klątwą rodu. Nieszczęśliwa żona swego bogatego męża, posiadała niezliczone kosztowności. Były to bezcenne listy Napoleona czy Chopina, obrazy Canaletta, Rembrandta, Tycjana czy Goi. Poszukiwacze skarbów utknęli w martwym punkcie. Czy precjoza znajdują się w Żaganiu? A może historia jest dużo bardziej skomplikowana…

Rodzina Talleyrandów – nieszczęśliwe losy dziedziczki fortuny

skarb talleyrandów skarb telleyrandów
Barokowy pałac w Żaganiu. Fot. Shutterstock

Dorota Biron miała bardzo namiętne serce. Kochała się m.in. w księciu Adamie Czartoryskim. Los związał ją jednak nieszczęśliwym małżeństwem z Edmundem Talleyrand-Perigordem, bratankiem francuskiego ministra. Do ślubu doszło w 1809 roku, a potem Dorota urodziła trójkę dzieci, które nie były jednak owocami szczerego uczucia.

Dorota Talleyrand nosiła m.in. tytuły księżnej kurlandzkiej i księżnej żagańskiej, zwana była księżną Dino. Na wiele lat po rozpadzie nieudanego małżeństwa z Edmundem, znalazła ukojenie u boku jego stryja, Karola de Talleyrand-Périgord, noszącego tekę ministra spraw zagranicznych Francji i tytuł księcia Benewentu.

Oddawała się sztuce i polityce, gromadziła cenne eksponaty i i uciekała w kontemplację dzieł wielkich mistrzów. Utworzyła w Żaganiu w województwie lubuskim bezcenną bibliotekę listów i obrazów – słynny skarb Talleyrandów. Mówiło się, że Żagań był kawałkiem Francji w środku Niemiec. Dorota Talleyrand de Perigord uczyniła z podupadłej mieściny prężne centrum kulturalne.

Bogata i wysoko postawiona księżna, mieszkała w pałacu aż do śmierci w 1862 roku. Zostawiła po sobie cenne, skrupulatnie przez nią gromadzone dzieła. I tu rozpoczyna się wielka zagadka. Gdzie się podział skarb Talleyrandów? Wiadomo, że do czasów II wojny światowej spoczywał bezpiecznie w pałacowych wnętrzach. W zawierusze wojny bezpowrotnie zaginął…

Gdzie jest skarb Telleyrandów?

skarb talleyrandów skarb telleyrandów
Barokowy pałac w Żaganiu. Fot. Shutterstock

W czasie II wojny światowej przeznaczono pałac księżnej na wojenny szpital. Wiadomo tylko tyle, że jej kosztowności spakowano w kwietniu 1944 roku w kilkadziesiąt skrzyń. Ale 47 z nich nie udało się wywieźć i pozostały schowane w piwnicy.  Były w nich obrazy i inne dzieła sztuki, a także cenne listy. Część obrazów i rzeźb odnalazła się po wojnie w zamku Talleyrandów w Valencay. Ale na przykład listy już nie.

Była to korespondencja księżnej m.in. do Fryderyka Chopina i Aleksandra Fredry, a być może też Franciszka Liszta i króla Fryderyka Wilhelma IV, których często gościła. Księżna Dino posiadała też listy Napoleona do Józefiny oraz korespondencję Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie wiadomo, co stało się z tym bezcennym ładunkiem.

Sama wartość dzieł sztuki (z wyłączeniem rękopisów i listów) została wyceniona na 4 mln marek przez niemieckiego historyka sztuki Palmbecka. Gdy dokonywał on inwentaryzacji dzieł Rembrandta, Francisco Goi, Canalettta, Tycjana, van Dycka i Velázqueza, nie miał możliwości wzięcia pod uwagę późniejszej sławy Fredry czy Chopina, a to czyni zaginiony skarb Talleyrandów właściwie bezcennym.

Żagań – miejsce ukrycia skarbu?

skarb talleyrandów skarb telleyrandów
Sąd rejonowy w Żaganiu. Fot. Shutterstock

Znane są pewne prawdopodobne miejsca ukrycia kosztowności. Skarb Talleyrandów planowano przewieźć albo do zamku Kliczków w okolicy Bolesławca na Dolnym Śląsku, albo do Miodnicy w powiecie żagańskim, albo też do dworu w Borowinie pod Szprotawą, w tym samym powiecie. Ale nie wiadomo, czy kiedykolwiek zdołano wywieźć skrzynie z pałacowych piwnic. Czy może padły łupem Armii Czerwonej lub też nazistów i gromadzącego najcenniejsze zbiory Europy Günthera Grundmanna?

A może skarb Talleyrandów pozostał w Żaganiu? Miłośnicy historii o zaginionych kosztownościach odwiedzając te okolice nie omijają słynnego pałacu w Żaganiu. Chłoną opowieści przewodników o możliwości pozostawienia skarbu gdzieś tutaj.

Znana jest też historia, że pałac w czasie wojny odwiedzili wysłannicy wojsk francuskich i amerykańskich, a także holenderski dyplomata, będący pełnomocnikiem rodu Talleyrandów. Mnogość wątków czyni z tej sprawy jedną z najtrudniejszych do rozwiązania zagadek o ukrytych skarbach na terenie dzisiejszej Polski.

Czytaj też: Portret młodzieńca – gdzie jest najcenniejszy zaginiony obraz w dziejach Polski?

Weronika Skupin
Weronika Skupin
Redaktor serwisu PolskaZachwyca.pl, która z pasją odkrywa i opisuje kolejne piękne miejsca w Polsce. Częściej wybiera plecak, hostel i eskapady w nieznane miejsca, niż walizkę, hotel i zorganizowane wycieczki. Wieloletnia dziennikarka prasowa i saunamistrzyni. Odpręża się grając w planszówki.

NAJPOPULARNIEJSZE