W Polsce wiele jest muzeów biograficznych, gdzie można zgłębić życie wybitnych malarzy, kompozytorów czy poetów. Polscy artyści mieszkali często w ciekawych budynkach, które zachowały się do naszych czasów i mieszczą dziś bardzo interesujące muzea.
Muzeum Mikołaja Reja w Nagłowicach
W klasycystycznym dworku Walewskich w Nagłowicach mieści się muzeum Mikołaja Reja, wybitnego polskiego poety i prozaika żyjącego w renesansie. W muzeum utworzonym w 1960 roku z okazji 400-lecia śmierci Reja, znajdują się między innymi rękopisy artysty. Można przy okazji zobaczyć także piękny park okalający posiadłość. Bilety do muzeum kosztują 5 zł (normalne) i 3 zł (ulgowe). Nagłowice to miejscowość w woj. świętokrzyskim w powiecie jędrzejowskim.
Dom Jana Matejki w Krakowie
To jedno z najbardziej imponujących muzeów biograficznych w Polsce. Nieopodal Bramy Floriańskiej i Rynku Głównego, przy ul. Floriańskiej 41 w Krakowie, znajduje się dom rodzinny Jana Matejki i zarazem muzeum. To w tym miejscu ten wielki malarz i dyrektor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie urodził się, mieszkał wraz ze swoją rodziną i zmarł. Można obejrzeć tam 8 tys. eksponatów takich jak studia i szkice Matejki, płótna, jego Autoportret z 1887 r., ale też przedmioty codziennego użytku. Bilety normalne kosztują 10 zł, a ulgowe 5 zł.
Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej
Jest kilka muzeów Henryka Sienkiewicza, m.in. także w Oblęgorku i Poznaniu. To w Woli Okrzejskiej jest niezwykłe, bo urządzone w oficynie, w której w 1846 r. przyszedł na świat wybitny pisarz. Urokliwy domek sąsiadujący z dworem i otoczony parkiem w stylu angielskim to miejsce idealne do spędzenia kilku godzin na spacerach. Przy okazji można obejrzeć zbiory muzeum, w tym m.in. zbiór fotografii i pamiątek rodzinnych, ale też różne wydania dzieł noblisty. Bilety normalne kosztują 5 zł, a ulgowe 4 zł.
Muzeum Czartoryskich w Puławach
Muzeum w Świątyni Sybilli na terenie majątku Czartoryskich w Puławach uważa się za pierwsze muzeum w Polsce. Gromadzenie dzieł wielkich mistrzów takich jak Rafael czy Leonardo da Vinci zawdzięczamy Izabeli Czartoryskiej i jej synom Adamowi i Konstantemu. Ewakuacja zbiorów podczas Wielkiej Emigracji po klęsce powstania listopadowego spowodowała, że muzeum w tym miejscu przestało istnieć, a po powrocie Czartoryskich do Polski jego oddział został otwarty w Krakowie. Obecnie całe założenie pałacowe w Puławach jest muzeum. Można tam oglądać część kolekcji Izabeli Czartoryskiej, a także m.in. militaria i małe sarkofagi ze szczątkami wybitnych Polaków. Bilety normalne kosztują 15 zł, a ulgowe 10 zł.
Czytaj więcej: Portret młodzieńca – gdzie jest najcenniejszy zaginiony obraz w dziejach Polski?
Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie
Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie jest oddziałem Muzeum Lubelskiego. Prus często bywał w Nałęczowie podobnie jak inni wybitni poeci i prozaicy jego czasów. Muzeum posiada zbiory dokumentujące życie i twórczość autora Lalki. Są tam jego nieliczne zachowane zdjęcia, ale też na przykład świadectwo maturalne. Muzeum jest czynne od godz. 10 (w sezonie do 18, poza sezonem do 17) od wtorku do niedzieli. Bilety kosztują 5,50 zł (normalne) i 4,50 zł (ulgowe).
Dom Urodzenia Fryderyka Chopina
Fryderyk Chopin przyszedł na świat w Żelazowej Woli. Tam spotkali się jego rodzice: Justyna z Krzyżanowskich zatrudniona do pomocy przez właścicielkę majątku, Ludwikę Skrabkową oraz Mikołaj Chopin będący tam guwernerem. Młodzi zamieszkali w oficynie dworskiej.
To tutaj w 1810 roku na świat przyszedł Fryderyk. Mimo że jest tu dom urodzenia Fryderyka Chopina, to młode małżeństwo wraz z dzieckiem już po kilku miesiącach opuściło Żelazową Wolę. Odwiedzali jednak Skrabków dość często. Dom Urodzenia Fryderyka Chopina i park w Żelazowej Woli to oddziały Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie. Można zwiedzać dom w cenie 23 zł (za bilet normalny).
Czytaj więcej: Żelazowa Wola – tu urodził się wybitny kompozytor
Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu
Mikołaj Kopernik związany był m.in. z Fromborkiem czy Wrocławiem.
Jest też Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. Ale wielki astronom urodził się w Toruniu i to właśnie tu znajduje się dom jego urodzenia. Muzeum jego imienia urządzono w dwóch zabytkowych kamienicach, które należały do jego rodziny. Wśród eksponatów znajdują się pamiątki jego życia i pracy naukowej, w tym przyrządy do obserwacji nieba, takie jak teleskopy. Na poddaszu można pójść w ślady Mikołaja Kopernika i spojrzeć w gwiazdy – organizowane są tam pokazy. Po muzeum oprowadza aplikacja na smartfony. W każdą środę wstęp do muzeum jest bezpłatny, w pozostałe dni kosztuje 13 zł (normalny) i 10 zł (ulgowy). Pokazy kina 4D są płatne osobno (odpowiednio 15 i 10 zł za seans).
Muzeum Gałczyńskiego w Praniu
Leśniczówka Pranie nad jeziorem Nidzkim na Mazurach to zachwycające idylliczne miejsce. To tu znajduje się muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Poeta przyjeżdżał tu ze swoją rodziną i właśnie w tym miejscu napisał Niobe, Wita Stwosza czy Kronikę Olsztyńską, co uhonorowano też specjalną tablicą. Muzeum zostało otwarte w 1980 roku i mieści się w pomieszczeniach, w których podczas pobytu tutaj przebywał autor. Można obejrzeć jego rękopisy, zdjęcia, wydania jego książek, ale też przedmioty codziennego użytku. Dziś przyjeżdżają tu chętnie artyści.
Czytaj więcej: Leśniczówka Pranie – ślad Gałczyńskiego na Mazurach
Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
Muzeów Żeromskiego jest w Polsce więcej, na przykład Domek Stefana Żeromskiego w Gdyni-Orłowie. To w Nałęczowie wiąże się z tym, że do znanego uzdrowiska przybywali bardzo chętnie m.in. właśnie Żeromski, ale też Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Zofia Nałkowska, Stanisław Przybyszewski, czy Stanisław Witkacy Witkiewicz.
Jan Witkiewicz, stryjeczny brat Witkacego, bardzo wsławił się w Nałęczowie i zaprojektował tu między innymi chatę dla Stefana Żeromskiego. W domu tym mieści się dziś muzeum, w którym można oglądać eksponaty pokazujące jego związki z Lubelszczyzną oraz upamiętniające życie i twórczość pisarza.
Czytaj więcej: Nałęczów – atrakcje uzdrowiska od spraw sercowych
Bonus: Teatr Witkacego w Zakopanem
A na koniec bonus, miejsce które nie jest muzeum, ale poświęcone jest twórczości jednego z najwybitniejszych polskich dramaturgów. Teatr Witkacego w Zakopanem założony w 1985 roku przez studentów i absolwentów PWST w Krakowie, jest żywą pamiątką po Witkacym. Odbywają się tam spektakle, więc miejsce to aktywnie oddziałuje w lokalnej społeczności. Teatru należy szukać w dawnym Zakładzie Wodoleczniczym doktora Andrzeja Chramca przy ul. Chramcówki.
Czytaj więcej: Teatr Witkacego w Zakopanem
Dodatkowo Stanisław „Witkacy” Witkiewicz, wybitny polski malarz i pisarz, mieszkał przez pewien czas w willi Witkiewiczówce w Zakopanem – którą jego rodzina zaprojektowała i zbudowała. Można zajrzeć i tam, a także zanocować. Zabytkowa willa prowadzona kiedyś jako pensjonat przez ciotkę Witkacego, Marię Witkiewiczównę, została wyremontowana i działa do dziś.