W Polsce jest około tysiąca wież ciśnień. Wyglądają przeróżnie: od masywnych topornych bloków przez smukłe wieże przypominające te zamkowe po dziwaczne lejki i wieże z kulistymi zbiornikami na szczycie, niczym żywcem wyjęte z USA. Nie sposób pokazać wszystkich, ale spróbowaliśmy zaciekawić Was interesującymi przykładami. Która wieża ciśnień jest najwyższa w Polsce, a która najstarsza? Zawarliśmy wszystkie takie perełki w naszej galerii.
Wieża ciśnień Na Grobli we Wrocławiu
Wieża ciśnień Na Grobli we Wrocławiu powstała, by zaopatrzyć 200 tysięcy mieszkańców miasta w wodę. Jeśli myślicie, że to nie tak dużo, pomyślcie że w 1871 r., kiedy została uruchomiona, podpięcie do kanalizacji było w Breslau rzadkością. W środku znajdują się najwyższe spiralne żeliwne schody w Polsce.
Czytaj także: Darmowe atrakcje Wrocławia
Wieża ciśnień w Kościanie
Ta wieża ciśnień jest niezwykła z kilku powodów. Przede wszystkim to prawdopodobnie jedyna na świecie wieża z obrotowym dachem o kwadratowej podstawie. Poza tym w środku mieszczą się ciekawe atrakcje: ścianka wspinaczkowa i obserwatorium astronomiczne. Wieżę postawiono w 1908 r.
Czytaj także: Historyczne wieże w Polsce. Wspinano się na nie już w średniowieczu (Top 11)
Wieża ciśnień w Puławach
Książęta Czartoryscy w swojej posiadłości w Puławach także mieli bieżącą czystą wodę. Było to zaawansowane rozwiązanie techniczne w ich czasach, a w dodatku luksus, na jaki mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. Na terenie majątku stanęła prywatna wieża ciśnień zbudowana w stylu rosyjskiego klasycyzmu. Powstała w 1897 r.
Czytaj także: Puławy – rezydencja Czartoryskich, która zmieniła historię
Wieża ciśnień w Bydgoszczy
Wieżę ciśnień w Bydgoszczy umieściliśmy w naszym zestawieniu ze względu na jej niezwykłą urodę. Wysoka na 45 m wieża w stylu neogotyckim została ukończona w 1900 r. Przez 90 lat pełniła także funkcję punktu widokowego, a potem została siedzibą stowarzyszenia artystycznego. Obecnie znajduje się w niej Muzeum Wodociągów i Kanalizacji oraz galeria obserwacyjna na szczycie.
Czytaj również: Darmowe atrakcje Bydgoszczy – 8 i pół propozycji
Wieża ciśnień w Stargardzie
Wieża ciśnień w Stargardzie w woj. zachodniopomorskim jest uznawana za najwyższą w Polsce. Mierzy 65 m wysokości, a dodatkowo znajduje się na wzgórzu, przez co wydaje się jeszcze smuklejsza. Zaprojektowano ją w stylu neogotyckim, a budowę ukończono w 1897 r. Wieża znajduje się w parku Chrobrego.
Wieża ciśnień w ciągu alei Wiśniowej
Wieża ciśnień na al. Wiśniowej we Wrocławiu na wysokości ul. Sudeckiej jest niezwykła nie tylko ze względu na ciekawą architekturę, ale także fakt, że działały tam przez lata różne restauracje. Budowę ukończono w 1904 r., a ciekawość wzbudzały przede wszystkim windy w środku. Można było wjechać na położoną w 2/3 wysokości galerię widokową, z której podziwiano przy dobrej pogodzie nawet Karkonosze. Wieża ma 62 m wysokości, więc jest jedną z największych w Polsce.
Wieża ciśnień w Ogrodzie Saskim
To zdecydowanie jedna z najciekawszych wież ciśnień w Polsce. Jest to ściśle mówiąc wodozbiór, czyli taki „ogrodowy” rodzaj wieży ciśnień, która nie jest zbyt wysoka, ale również ma umieszczony na szczycie zbiornik wody. Zbudowany w latach 1852-54 wodozbiór w Ogrodzie Saskim napędzany był pompą pary wodnej, dzięki którym woda tłoczona była na górę zbiornika. Był to pierwszy system wodociągowy w Warszawie. Wodozbiór w Ogrodzie Saskim urządzono w stylu antycznym, co pełni do dziś także funkcję ozdobną. Takie budowle stawiano w parkach, najczęściej przy pałacach należących do zamożnych rodów, by zaopatrywały w wodę fontanny i kaskady.
Wieża ciśnień we Fromborku
Najstarsza wieża ciśnień w Polsce powstała we Fromborku już w XVI w. Do budowy tak zaawansowanego jak na tamte czasy systemu, zmusiła mieszkańców konieczność. W miejscowości zaczęło brakować wody pitnej, bo miasto się rozrastało (a w 1275 r. przeniesiono tu dodatkowo siedzibę kapituły warmińskiej). W 1472 r. wykopano aż 6-kilometrowy tunel łączący rzekę z miastem, a sama wieża powstała w 1571 r. Wcześniej w tym miejscu stał najpewniej młyn. System pompujący wodę, bardzo postępowy i niespotykany w tamtych czasach, uruchomiono w 1572 r. Jedyny podobny działał w Augsburgu. Woda docierała drewnianymi rurami aż na Wzgórze Katedralne.
Czytaj także: Frombork – miasto Kopernika i astronomii
Wieża ciśnień w Lubinie
W Lubinie na Dolnym Śląsku znajduje się wieża przypominająca lejek. Więcej konstrukcji takiego typu można spotkać m.in. na Górnym Śląsku. Ta w Lubinie stała się atrakcją także z innego powodu. Zamontowano na niej chwyty i stworzono ściankę wspinaczkową. Potocznie mieszkańcy nazywają ją Kielichem. Co ciekawe, nigdy nie była wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem.
Wieża ciśnień w Białowieży
Tę wieżę wspominamy ze względu na to, że ma niecodzienne zastosowanie. Można w niej zamieszkać, bo wyremontowano ją i wydzielono dwa dwukondygnacyjne stylowo umeblowane apartamenty. W urokliwym drewnianym budynku dworca Białowieża Towarowa, przy którym mieści się wieża, znajduje się z kolei restauracja.
Wieża ciśnień w Toruniu
Do tej wieży można nie tylko wejść, ale przy okazji zobaczyć eksponaty zgromadzone w muzeum. Toruńskie wodociągi prowadzą Muzeum Techniki i Inżynierii Komunalnej Torunia, które mieści się w czterech budynkach, a wieża ciśnień z XIX wieku. jest najbardziej rozpoznawalnym z nich. Można tam obejrzeć eksponaty pokazujące jak rozwijały się wodociągi w Toruniu. Zwiedzanie należy rezerwować pod adresem mejlowym: sekretariat@wodociagi.torun.com.pl.
Zobacz również: Najciekawsze muzea techniki w Polsce (Top 13)