Znajduje się tu prawdziwe Piekło, zresztą na Łysej Górze też dzieją się dziwne rzeczy. Najbardziej znani mieszkańcy województwa to sołtys Wąchocka, ojciec Mateusz i Koziołek Matołek. Nie wychodzi się na pole, tylko wydzi na płole. Czego jeszcze nie wiecie o Świętokrzyskiem?
Ma Ponidzie, szerzej nieznaną piękną krainę
Ponidzie to piękny region położony w woj. świętokrzyskim z trzema parkami krajobrazowymi. Rozciąga się nad Nidą i ma do zaoferowania pola lawendy jak w Prowansji, rozległe pola i podmokłe łąki, stawy i torfowiska.
Ponidzkie pola uprawiano już tysiące lat temu. To mocno rolniczy region z tradycjami. Ślady osadnictwa sięgają 7,5 tys. lat wstecz. Ponidzie w XVI w. było zamieszkane przez wielu arian, a bracia polscy utworzyli tu największe w Polsce ariańskie księgozbiory.
Czytaj więcej: Ponidzie – piękna kraina z trzema parkami krajobrazowymi
Tutaj rośnie Dąb Bartek
Dąb Bartek jest jednym z najstarszych w Polsce, choć nie jest najstarszy. Jego wiek szacuje się na ok. 680 lat. Rośnie w leśnictwie Bartków, w województwie świętokrzyskim, niedaleko Kielc. Obwód pnia dębu wynosi 9,85 m.
W Legendach Świętokrzyskich znajdziemy podanie, według którego w środku pnia Jan III Sobieski i Marysieńka mieli ukryć drogocenne skarby. Pochodzenie dwóch figur ukrzyżowanego Chrystusa zawieszonych na pniu także jest zagadkowe. Być może to wotum za ustąpienie epidemii cholery lub zwycięstwo w bitwie pod Wiedniem albo upamiętnienie dwóch powstańców styczniowych, którzy zostali powieszeni na drzewie.
Czytaj więcej: Dąb Bartek – ciekawostki o pomniku przyrody
Świętokrzyskie ma swoją gwarę
Gwara kielecka jest bardzo ciekawa. Występują w niej niespotykane formy językowe, mazurzenie, nagłos i bardzo charakterystyczna przestawka. Dlatego mówi się m.in. łodejdź czy łun, zamiast odejdź i on; Hameryka, a nie Ameryka, jigła zamiast igła, rśroda zamiast środa, móld zamiast módl, czy też rźódło zamiast źródło.
Używa się także formy bez zamiast przez (np. bez lato, zamiast przez lato). W kieleckim nie powiemy, że wlazł kotek na płotek, a koteg na płoteg. Kotków zaś nie ma dwóch tylko dwók.
Jest tu jeden z najciekawszych zamków w Polsce
Na uboczu drogi stoją tajemnicze ruiny zamku, w którym nie widać żywego ducha. Ale duchy tam są, oj są. A w środku mnoży się aż od symboliki… I od ciekawostek. Zamek Krzyżtopór powstał dzięki milionowi kurzych jaj, a w sali jadalnej przez szybę w suficie było widoczne wielkie akwarium.
Krzyżtopór uważany jest za największy budynek pałacowy w Europie przed powstaniem Wersalu. Okien było tyle, ile dni w roku, pokoi tyle, ile tygodni, wielkich sal 12, czyli tyle, ile miesięcy. Cztery narożne baszty miały odpowiadać liczbie kwartałów.
Czytaj więcej: Zamek Krzyżtopór – 11 ciekawostek o tajemniczej ruinie
Krzyżtopór to tylko początek ciekawych zamków!
Jeśli myślicie, że to koniec ciekawych zamków w Świętokrzyskiem, to się mylicie…
Zamek w Szydłowie to warownia pochodząca z XIV wieku warownia, przebudowana w XVI wieku. Część zamku jest zrujnowana. Część zamkowych murów także odbudowano w XX w. i ich rekonstrukcję można oglądać.
W powiecie kieleckim nad Psarką można podziwiać zamek w Bodzentynie. Murowana warownia stanęła w II poł. XIV w. Jednym z ważniejszych wydarzeń był pobyt króla Władysława Jagiełły na zamku w 1410 roku przed bitwą pod Grunwaldem.
Zamek w Chęcinach to średniowieczna, królewska warownia z przełomu XIII i XIV wieku. W 2017 roku odwiedziło ją prawie 190 tysięcy turystów. Był miejscem, z którego wyruszono m.in. na wojnę z Krzyżakami oraz bitwę pod Płowcami. Szczególną popularnością cieszą się lekcje muzealne oraz cykl imprez Noce na Zamku.
Właśnie tutaj można się pośmiać z Wąchocka
Jak wygląda Wąchock znany z kawałów? W dowcipach główną rolę odgrywał sołtys. Ogólnie rzecz ujmując, Wąchock nie jest brany przez Polaków zbyt poważnie. Tymczasem to bardzo ciekawa miejscowość. Nie może mieć sołtysa, bo to nie wieś, a miasto. Leży w powiecie starachowickim i mieszka tam ok. 3 tys. osób.
Jest tam pomnik sołtysa, a liczne atrakcje Wąchocka towarzyszą corocznemu Zjazdowi Sołtysów. Choć władzę sprawuje tutaj burmistrz, to sołtysi z innych miejscowości przyjeżdżają, aby zmierzyć się w konkurencjach sprawnościowych i intelektualnych. Niektóre wymagają od nich poczucia humoru.
Czytaj więcej: Miasto, o którym tylko słyszałeś. Jakie są atrakcje Wąchocka?
Aż roi się tu od ruin dawnych hut
Warto zobaczyć m.in. ruiny walcowni sztabowej w Nietulisku Dużym. Napędzały ją koła wodne zasilane poprzez sieć kanałów. Jak na XIX w. był to potężny zakład wyposażony w 40 par walców i wielkie nożyce. 150 pracowników wyrabiało tu aż 4800 ton walcowanego żelaza rocznie.
Ruiny zakładu wielkopiecowego w Bobrzy można zwiedzać. Zakład miał się składać z pięciu pieców o wysokości 18 m i wielkiej hali odlewni. Zasilać miała go woda spiętrzana przez wybudowaną w pobliżu tamę. Zakład jednak nigdy nie działał: budowa nie została ukończona.
Kolejne ruiny w woj. świętokrzyskim znajdują się w Samsonowie. Włoscy dzierżawcy w XVI i XVII w. zrobili tam z kuźnicy nowoczesny zakład wielkopiecowy. Sprowadził ich król Zygmunt III Waza, a fabryka produkowała metalowe elementy zbrojenia dla wojska: od pancerzy po broń palną. Jan II Kazimierz Waza kazał tam odlewać działa.
Czytaj więcej: Najciekawsze opuszczone fabryki. Piękno w ruinie
To stąd jest Ojciec Mateusz
Złośliwi mówią, że w Sandomierzu ma miejsce chyba statystycznie więcej zbrodni niż w samej Warszawie, a może i w Nowym Jorku. Przynajmniej biorąc pod uwagę scenariusz serialu Ojciec Mateusz. Ksiądz na rowerze (w tej roli Artur Żmijewski) niezmiennie ma swój udział w rozwiązywaniu kryminalnych zagadek. Był już porwany, a nawet aresztowany, odbijał z rąk przestępców bliskie mu osoby i ratował z opresji policjantów.
Sandomierz jest piękny, ale w rzeczywistości jest tak niewielki, że serialową zbrodnią można napiętnować chyba każdą uliczkę. Trudno o miejsce, w którym nie pojawiła się ekipa serialu.
Czytaj także: Sandomierz – nasz mały Rzym
Koziołek Matołek także jest z woj. świętokrzyskiego
W woj. świętokrzyskim znajduje się Pacanów, który dzięki Koziołkowi Matołkowi stał się Europejską Stolicą Bajek. Tu w interaktywnym muzeum znajdziemy ziarnko grochu, przez które nie mogła spać księżniczka, piegi z Akademii Pana Kleksa oraz polecimy w kosmos, by spotkać Małego Księcia.
Jest tu jedna z najpiękniejszych wsi w Polsce
Park Etnograficzny w Tokarni jest częścią Muzeum Wsi Kieleckiej w Kielcach. Umieszczono tu nie tylko dawne chaty, ale również małą architekturę taką jak przydrożne krzyże czy kapliczki. Dbałość o detale jest charakterystyczna dla skansenu w Tokarni. Uwaga skupiła się nawet na przydomowych ogródkach – wyglądają dokładnie tak jak dawne fragmenty obejścia.
Park Etnograficzny w Tokarni ma w swoich zbiorach bardzo ciekawy okaz. To zabytkowy wiatrak typu holender. Park może się też poszczycić, jako jedyny skansen w Polsce, w pełni wyposażonym gabinetem i mieszkaniem małomiasteczkowego lekarza z okresu międzywojennego.
Czytaj więcej: Park Etnograficzny w Tokarni – wieś idealna
Znajduje się tu prawdziwe piekło
Nieopodal miejscowości Niekłań Wielki w Świętokrzyskiem (blisko granicy z woj. mazowieckim) położony jest Rezerwat Skałki Piekło. Zobaczymy tam niezwykłe formacje geologiczne, z którymi związane są ciekawe legendy.
Jak wiadomo, w Górach Świętokrzyskich to Łysica jest siedzibą diabłów. Ale sam Lucyfer zagnał niektóre z nich w skałki blisko Niekłania, by tam składały mu ofiary, zwodziły ludzi błądzących w lesie i straszyły miejscowych gospodarzy. Niektóre z diabłów pouciekały, inne podobno dalej grasują wśród skalnych formacji. Można podobno poczuć ich obecność.
Czytaj więcej: Piekło Niekłańskie – diabelskie skałki, sfinksy i czarty
Na Łysej Górze dzieją się dziwne rzeczy…
Łysa Góra to wzniesienie zwane Świętym Krzyżem o wysokości nieznacznej, bo jedynie 594 m n.p.m. To najwyższy po Łysicy szczyt Gór Świętokrzyskich. Objęty jest ochroną w ramach Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Żywe są historie o zlotach czarownic i demonów w świetle księżyca. Sabaty na Łysej Górze to tylko legendy ale przez nie czuć w tym miejscu szczególny klimat.
Strzeżcie się dinozaurów
Jura Park Bałtów to wyjątkowy kompleks gdzie powstał pierwszy w Polsce park poświęcony dinozaurom. Jego otwarcie miało związek z odkrytymi w Bałtowie tropami tych prehistorycznych gadów.
Jura Park Bałtów zajmuje powierzchnię ponad 100 hektarów. Od chwili gdy został otwarty w roku 2004, stał się wizytówką województwa świętokrzyskiego. W parku znajduje się około 100 modeli oryginalnej wielkości dinozaurów, które wykonane są ręcznie z dbałością o każdy detal.
Czytaj więcej: Jura Park Bałtów – tu stąpały prawdziwe dinozaury
Nazwa wzięła się od Świętego Krzyża
Najbardziej znaną atrakcją Łysej Góry jest sanktuarium i klasztor Misjonarzy Oblatów M.N., także potocznie zwany Świętym Krzyżem lub Bazyliką na Świętym Krzyżu. Znajduje się tu także muzeum parku narodowego oraz centrum nadawcze z masztem o wysokości 157 m.
Nazwa gór Świętokrzyskich nie przyjęła się od razu, gdyż geografowie kłócili się, że żadnych gór tu nie ma – co najwyżej pagórki. Ostatecznie jednak pasmo jak i całe województwo zyskało taką nazwę.
Kielce wbrew pozorom nie są szare i nudne
Na terenie Rezerwatu Kadzielnia możemy podziwiać Jezioro Szmaragdowe powstałe po dawnym wyrobisku, Skałkę Geologów oraz kilkadziesiąt jaskiń, które tworzą Podziemną Trasę Turystyczną.
Uwagę w Kielcach przyciąga geopark i pałac biskupów. Kielecki Park Miejski należy zaś do najstarszych w Polsce.
Znajduje się w ścisłym centrum Kielc i po gruntownej rewitalizacji w 2011 r. prezentuje się niezwykle okazale. Rynek także prezentuje się okazale. Przyciąga tam zabytkowa pompa i pręgierz. Na pewno wam się spodoba!
Czytaj także: Darmowe atrakcje Kielc – trzeba je zobaczyć
A gdzie wśród atrakcji jedyny w Europie kompletnie zachowany ciąg technologiczny wytopu surówki oraz unikalny Wielki Piec w Starachowicach? 🙂 warto o tym wspomnieć.